خدمات گارانتی، امروزه یکی از پذیرفته‌شده‌ترین خدمات خودرویی است که برندهای مطرح بین‌المللی ارائه می‌کنند. اما ابطال گارانتی خودرو در ایران شرایط عجیبی دارد که به‌نظر منحصربه‌فرد می‌رسند.

امروزه ارائه خدمات گارانتی خودرو در سراسر جهان و توسط عموم برندهای خودروساز شناخته‌شده، امری معمولی و پذیرفته‌شده به‌شمار می‌رود. در شرایطی که خدمات گارانتی خودرو برای بسیاری از برندهای بین‌المللی امروزه حتی جنبه‌ای رقابتی دارد و برخی شرکت‌ها می‌کوشند با ارائه بهترین پیشنهادات در گارانتی، نظر مشتریان بیشتری را جلب کنند، در ایران وضعیت دگرگونه است.

در واقع در کشور ما، وضعیت گارانتی خودرو نیز مانند همه جنبه‌های دیگر صنعت خودروسازی بومی، واجد خصالی شگفت‌انگیز، منحصربه‌فرد و صدالبته دور از انتظار است که عدم آشنایی با آن‌ها، می‌تواند هر خریدار خودرو صفر کیلومتری را به دردسر بیندازد.

شرایط عجیب ابطال گارانتی خودرو در ایران

پیش از هر چیز باید بدانید که قدمت گارانتی خودرو در دنیا به بیش از یک قرن می‌رسد. در واقع اولین بار و در سال 1908 بود که شرکت فورد به‌دلیل آنچه «ادای احترام به حقوق مشتری و اثبات کیفیت خودروهای تولیدی خود» خوانده بود، خودرو فورد T را برای 9 ماه گارانتی کرد.

بعد از فورد، به‌تدریج برخی برندهای دیگر نیز به حوزه گارانتی خودرو وارد شدند و این روند تا امروز ادامه داشته است. در واقع امروزه بسیاری از برندهای مطرح، طیف وسیعی از خدمات گوناگون را برای محصولات خود در قالب گارانتی ارائه می‌کنند.

در ایران نیز در سال 1395 نمایندگان مجلس شورای اسلامی با هدف ساماندهی به وضعیت خدمات پس از فروش و ارتقای سطح کیفی خودروها، قانون «حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو» را تصویب کردند. این قانون البته با انتشار دستورالعمل جامع شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI) با عنوان «شرایط و ضوابط خدمات پس از فروش صنعت خودرو»، شکل نهایی به خود گرفت.

بعد از این ماجرا و در سال ۱۴۰۲، دوره تضمین گارانتی خودروها به دو سال یا ۴۰ هزار کیلومتر کارکرد (هر یک که زودتر سر برسد) افزایش یافت و بخشنامه «ابطال گارانتی در صورت مراجعه نکردن خودرو بعد از پنج ماه به نمایندگی و کارکرد پایین» لغو شد.

همه دلایل ابطال گارانتی خودرو در ایران

برخی از خریداران خودرو در ایران گمان می‌کنند که داشتن گارانتی به این معناست که شرکت سازنده، تمام هزینه‌ها و ایرادات فنی خودرو را حتی بعد از فروش بر عهده می‌گیرد. در حالی که در واقع چنین نیست و گارانتی خودرو در ایران قوانین و شرایط بسیار پیچیده و عجیبی دارد. در ادامه به برخی از شگفت‌انگیزترین دلایل ابطال گارانتی خودرو در ایران می‌پردازیم که همه خریداران یک خودرو صفرکیلومتر باید از آن‌ها آگاه باشند.

تغییر اندازه رینگ و لاستیک خودرو

برخی از خریداران یک خودرو صفر، بعد از خرید خودرو جدید خود نسبت به افزایش ابعاد رینگ و لاستیک اقدام می‌کنند. از نظر خودروسازان ایرانی، این مسئله از آنجایی که به جلوبندی خودرو فشار زیادی وارد می‌کند باعث ابطال خدمات گارانتی در بخش جلوبندی می‌شود.

نصب روکش برای صندلی

یکی دیگر از عجیب‌ترین دلایل ابطال گارانتی خودرو در ایران، نصب روکش صندلی برای آن دسته از خودروهایی است که ایربگ جانبی دارند یا تنظیم آن‌ها به‌صورت برقی است. این موضوع باعث می‌شود تا گارانتی صندلی‌های خودرو لغو شود؛ چرا که عموم روکش صندلی‌های بازار، فاقد استاندارد ایربگ هستند و در نتیجه می‌توانند از تنظیم ساده و راحت صندلی جلوگیری کنند.

کف‌پوش سه‌بعدی

از جمله عجیب‌ترین دلایل ابطال گارانتی در ایران، می‌تواند نصب کف‌پوش یا زیرپایی سه‌بعدی باشد. از نظر خودروسازان داخلی، این زیرپایی‌ها به‌دلیل ضخامت بالایی که دارند ممکن است مانع از فشار دادن پدال کلاچ به‌طور کامل شوند و همین مسئله می‌تواند به خرابی گیربکس منجر شود. پس در صورت استفاده از این کفپوش‌ها، گارانتی سیستم گیربکس خودروهای دنده دستی باطل خواهد شد.

استفاده از برچسب شیشه دودی

استفاده از برچسب‌های شیشه دودی با درصد بالا در خودروها، نه‌تنها از نظر قانونی ممنوع است، بلکه حتی از نظر خودروسازان می‌تواند به ابطال گارانتی خودرو منجر شود.

دلیل هم این‌که خودروسازان بر این باور هستند که وقتی خودرو مشمول گارانتی است، استفاده از این برچسب‌ها می‌تواند بر عملکرد بالابرهای شیشه و کلیدهای آن‌ها تاثیر مخربی داشته باشد.

تغییرات غیرمجاز در کابین خودرو

به اعتقاد خودروسازان ایرانی، مواردی مانند نصب سیستم‌های صوتی و تصویری، سوئیچ‌های مخفی، کف‌پوش یکپارچه یا دزدگیر غیر استاندارد می‌تواند به آسیب‌دیدن سیم‌کشی خودرو و ابطال گارانتی آن منجر شود.

بی‌توجهی به سرویس دوره‌ای

از دیگر مواردی که می‌تواند به ابطال گارانتی خودرو منجر شود، باید به بی‌توجهی به سرویس‌های دوره‌ای، عدم نگهداری مناسب از خودرو و عدم رعایت مواردی چون تعویض روغن منظم، بررسی دوره‌ای مایعات، تعویض قطعات و دیگر خدمات اشاره کرد.

آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی

آسیب دیدن خودرو در نتیجه بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و غیره نیز از جمله مواردی است که تحت ضمانت گارانتی خودرو نیست.

هر نوع دستکاری فنی در خودرو

بسیاری از دستکاری‌های فنی مانند نصب قطعات برقی غیراستاندارد، تقویت موتور خودرو، دستکاری بدنه و مواردی از این دست نیز می‌توانند به ابطال گارانتی خودرو در ایران منجر شوند.

یکی از عجیب‌ترین مواردی که در این دسته‌بندی می‌تواند به لغو گارانتی منجر شود، نصب استرس‌بار است. اگر نمی‌دانید، استرس‌بار نوعی میله فلزی است که کمک زیادی به حفظ ثبات و پایداری خودرو در زمان انجام حرکات ناگهانی و سریع در پیچ‌های تند یا مانورهای خطرناک می‌کند.

از دیگر مواردی که در بخش فنی به لغو گارانتی خودرو منجر می‌شوند نیز باید به حذف کاتالیست، دوگانه‌سوز کردن ماشین، نصب سر اگزوز، استفاده از باتری غیراستاندارد، نصب سنسور و دوربین عقب غیراستاندارد، نصب کروز کنترل، فیوز غیراستاندارد، موتورشویی و انجام تعمیرات خارج از نمایندگی‌های مجاز اشاره کرد.

جمع‌بندی

بنا بر آنچه در طول این مطلب از شرایط ابطال گارانتی گفتیم، دلایل متعددی برای لغو گارانتی خودروها در ایران وجود دارد؛ دلایلی که بیش از این‌که منطقی و عاقلانه باشند، خنده‌دار و عجیب به‌نظر می‌رسند.

در واقع خودروسازان ایرانی با هر تغییری در خودرو که به دستکاری سیم‌کشی، تغییر در شاسی، نقض قوانین راهنمایی و رانندگی و غیر استاندارد شدن تجهیزات منجر شود، مخالف هستند و به‌نظر هم نمی‌رسد که کسی بتواند یا بخواهد نظرشان را تغییر دهد!