براساس گزارش ازائه شده به سامانه کدال بورس توسط سه خودروساز بزرگ کشور، آنها در دوماه ابتدایی امسال بالغ بر ۱۱۹‌هزار دستگاه انواع مدل‌های سواری را به تولید رسانده‌اند. با توجه به تولید بالغ بر ۱۴۲‌هزار و ۵۰۰دستگاهی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در دوماه سال گذشته، آنها حدودا با افت ۱۷درصدی تیراژ تولید مواجه شده‌اند. این اتفاق در حالی رخ داده است که خودروسازان معمولا در اردیبهشت علاوه بر جبران افت تولید فروردین، تیراژ تجمعی خود را (نسبت به دوماه نخست سال قبل) بالا می‌بردند. حالا اما با توجه به چالش‌هایی مانند کمبود نقدینگی ناشی از تداوم ثبات قیمت کارخانه‌ای خودروها و همچنین کمبود ارز، این اتفاق این بار رخ نداده است.

بررسی آمار نشان می‌دهد که هر سه خودروساز با افت تولید در دوماه نخست امسال مواجه شده‌اند و این یعنی چالش‌های تولید گریبان هر سه غول صنعت خودروی کشور را گرفته است. طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، خودروسازان باید امسال حدود یک‌میلیون و ۵۵۰‌هزار دستگاه محصول به تولید برسانند که اگر فرض کنیم سهم سه شرکت اصلی یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار دستگاه باشد، آنها به‌طور متوسط ماهانه به تولید حدودا ۱۱۰‌هزار دستگاه نیاز دارند. این در حالی است که با توجه به آمار دوماهه، خودروسازان به طور میانگین حدود ۶۰‌هزار دستگاه در ماه تولید داشته‌اند. بنابراین اگر قرار بر تحقق این برنامه است، غول‌های جاده مخصوص باید در ۱۰ماه باقی‌مانده از سال به طور متوسط ماهی ۱۱۸‌هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند.

آمار می‌گوید آنها تا پایان اردیبهشت کمتر از ۱۰‌درصد برنامه تولید امسال را محقق کرده‌اند، حال آنکه باید حدود ۱۷‌درصد از برنامه را با تولید بالغ بر ۲۱۵‌هزار دستگاه در دوماه نخست امسال ثبت می‌کردند. سال گذشته بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو و قطعه نسبت به وقوع بحران خودرو در سال ۱۴۰۳ هشدار داده بودند و اینکه در صورت تداوم فریز قیمت خودرو، تولید در سال جدید حال و روز خوبی نخواهد داشت. با این شرایط اما سیاستگذار خودرو در سال جدید، باز هم نسبت به رشد تیراژ امیدوار است و از وضعیت بهتر خودرو در سال ۱۴۰۳ خبر داده است.

طبق آخرین آمار تورم خودرو که از سوی مرکز آمار منتشر شد، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال ۱۴۰۲ با تورم ۴۲.۲درصدی مواجه بوده است. به عبارت بهتر، در این سال، هزینه ساخت تولیدکنندگان خودرو به طور متوسط ۴۲.۲درصد بیش از میانگین هزینه تولید پایه بوده است. همین آمار می‌‌‌گوید تورم ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال ۱۴۰۱، حدود ۲۸.۶درصد بوده است. با در نظر گرفتن این ارقام، مشخص می‌شود که نرخ تورم ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال ۱۴۰۲ و در مقایسه با سال قبل از آن، ۱۳.۶درصد بالا رفته است. با این حال سیاستگذار خودرو در مقابل اصلاح قیمت همچنان مقاومت کرده و ظاهرا از پذیرش وضعیت بحرانی این صنعت طفره می‌رود.

نزول ۱۵ درصدی تیراژ ایران‌خودرو

در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایران‌خودرو بیشترین تیراژ و کمترین ‌درصد افت را طی دوماه ابتدایی امسال به نام خود ثبت کرده است. کل تولید محصولات سواری این شرکت تا پایان اردیبهشت امسال ۶۵‌هزار و ۳۹۲دستگاه بوده است. با توجه به تیراژ ۷۶‌هزار و ۶۲۶دستگاهی ایران‌خودرو در بازه زمانی مشابه پارسال، تولید این خودروساز ۱۵‌درصد افت نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، در ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو طی دوماه ابتدایی امسال نیز بیشترین تولید به مدل‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پژو اختصاص یافته است. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۲۹‌هزار و ۳۷۰دستگاه انواع پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید حدود ۴۶هزار دستگاه از خانواده پژو در دوماه نخست پارسال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدود ۳۷درصدی داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. ایران‌‌‌خودرو در حال حاضر تنها پارس و ۲۰۷ را در قالب گروه پژو تولید می‌کند که به نظر می‌رسد چیزی به پایان عمر تولید پارس باقی نمانده است.

در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو، گروه سورن تیراژ تولید ۹‌هزار و ۲۸۸دستگاهی را ثبت کرده است. ایران‌‌‌خودرو در صورت‌های مالی قبلی خود از نام «گروه سمند» استفاده می‌‌‌کرد، اما با توجه به اینکه این خودرو در حال حاضر تنها در مدل سورن به تولید می‌‌‌رسد، نام آن را از فروردین امسال به «گروه سورن» تغییر داده است. با در نظر گرفتن تیراژ ۶‌هزار و ۹۹۷دستگاهی در دوماه ابتدایی سال گذشته، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها توانسته‌‌‌اند تولید این گروه را ۳۲‌درصد بالا ببرند. این در حالی است که طبق آمار منتشرشده در سایت کدال، دنا فروردین و اردیبهشت امسال را در مجموع با افت تولید نسبت به دو ماه مشابه پارسال پشت سر گذاشته است.

ایران‌‌‌خودرو اعلام کرده که در دوماه ابتدایی امسال ۱۱‌هزار و ۴۶۵دستگاه دنا را به تولید رسانده است. با توجه به تولید ۱۲‌هزار و ۳۹۱دستگاهی دنا در دوماه ابتدایی پارسال، بیش از ۷درصد افت تولید به نام این خودرو به ثبت رسیده است. دنا معمولا طی این سال‌ها روندی رو به رشد در تولید داشته است و مشخص نیست که چرا در دوماه نخست امسال و با وجود تقاضای بالا برای آن، با کاهش تولید مواجه شده است.

دیگر محصول ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو یعنی رانا که چندان با افت تولید غریبه نیست، دوماه ابتدایی امسال را با رشد پشت سر گذاشته است. طبق اعلام ایران‌‌‌خودرو به بورس، تا پایان اردیبهشت امسال ۲هزار و ۶۴۰دستگاه رانا در این شرکت تولید شده است. این در حالی است که ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در بازه زمانی مشابه سال گذشته‌، هزار و ۳۶۵دستگاه از این خودرو تولید کرده بودند. با این حساب، تولید رانا بالغ بر ۹۳‌درصد رشد کرده است. از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام هایما نیز دارد که تولید آن در دوماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه پارسال، افت را تجربه کرده است. طبق آمار، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در دوماه ابتدایی پارسال ۲‌هزار و ۳۰۸دستگاه هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده بودند، حال آنکه کل تولید این خودرو در دوماه نخست امسال هزار و ۷۹۹دستگاه بوده است. با توجه به این آمار، هایما لقب کم‌‌‌تیراژترین محصول ایران‌‌‌خودرو را در فروردین به خود اختصاص داده است.

سری هم به تارا بزنیم؛ خودرویی که به نوعی مدل ایرانی پژو ۳۰۱ به شمار می‌رود و در دو مدل دستی و اتومات به تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد. طبق آمار منتشرشده در کدال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو در دوماه ابتدایی امسال ۷‌هزار و ۵۱۴دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در مدت زمان مشابه پارسال ۶‌هزار و ۱۵۴دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در دوماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته افت ۲۴درصدی داشته است.

افت ۱۹ درصدی تولید سایپا

از ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو بگذریم و به سراغ گروه سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در دوماه نخست امسال به خانواده ایکس۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. سایپا در دوماه ابتدایی سال‌جاری ۳۹‌هزار و ۲۶دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. تیراژ این خودروساز در دوماه ابتدایی پارسال ۴۶‌هزار و ۸۰۵دستگاه بود. با این حساب، سایپایی‌ها به‌تنهایی (بدون احتساب آمار پارس‌خودرو) افت تولید ۱۷درصدی را ثبت کرده‌اند.

طبق آمار منتشرشده در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار ۳۰‌هزار و ۱۲۳دستگاهی را طی دوماه نخست سال‌جاری به جا گذاشته است. با توجه به تولید حدودا ۳۹‌هزار دستگاهی این گروه خودرویی در دوماه نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس۲۰۰ حدود ۲۱ ‌‌درصد افت کرده است. در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا توانسته است ۸‌هزار و ۹۰۳دستگاه شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که طی بازه زمانی مشابه پارسال، تیراژ شاهین ۷‌هزار و ۹۰۸دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین رشد حدودا ‌هزار دستگاهی را نسبت به بازه زمانی مشابه پارسال تجربه کرده است. سایپا در فروردین و اردیبهشت امسال و مانند دوماه نخست پارسال، آریای اتومات را به تولید نرسانده است.

از سایپا به پارس‌خودرو برویم؛ سومین خودروساز بزرگ کشور که در فروردین و اردیبهشت امسال سایناS، سهند و گروه Q۲۰۰ را به تولید رسانده است. کل تولید دوماهه پارس‌خودرو ۱۴‌هزار و ۶۵۴دستگاه بوده که در مقایسه با تیراژ ۱۹‌هزار و ۱۳۱دستگاهی دوماه ابتدایی پارسال، از افت بالغ بر ۲۳‌درصد حکایت دارد.

طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ سایپا تولید حدودا ۱۴‌هزار دستگاهی در دوماه نخست امسال داشته است که با توجه به آمار بازه زمانی مشابه سال گذشته با تولید حدودا ۱۲‌هزار دستگاهی، از رشد نزدیک به ۲هزار دستگاهی حکایت دارد. پارس‌‌‌خودرو اما در حالی حتی یک دستگاه کوئیک معمولی دنده‌‌‌ای را در فروردین و اردیبهشت امسال تولید نکرده که در دوماه نخست پارسال، ۷‌هزار و ۲۳۵دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. در نهایت اما پارس‌‌‌خودرو در دوماه ابتدایی امسال تنها ۱۳۲دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌‌‌خودرو به شمار می‌رود که در اردیبهشت پارسال هنوز وارد خط تولید این شرکت نشده بود.

با تجمیع تولید سایپا و پارس‌خودرو، مشخص می‌شود که گروه خودروسازی سایپا در بخش محصولات سواری آمار تولید ۵۳‌هزار و ۶۸۰دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با توجه به آمار تولید حدودا ۶۶‌هزار دستگاهی سایپا و پارس‌خودرو در دوماه نخست پارسال، تیراژ این گروه خودروسازی حدود ۱۹‌درصد افت نشان می‌دهد.