پس از تصویب قانون واردات خودروهای خارجی برای جانبازان پنجاه درصد به بالا در سال 1402، که به علت برخی موانع به اجرا نرسید. به تازگی آیین نامه واردات خودروهای جانبازان، بار دیگر در صحن هیات دولت تصویب شد و قرار است با برداشتن موانع اجرایی شود.
براساس قانون جامع ایثارگران، واگذاری خودرو به جانبازان از ۲ دی ماه سال ۱۳۹۱ اجرایی شد، براساس ماده ۴۵ این قانون دولت مکلف است سالانه اعتبار و تسهیلات لازم را برای تهیه خودرو مناسب جانبازان ۵۰ درصد به بالا و آن تعداد از جانبازان ۲۵ تا ۴۹ درصد که به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد شهید از نظر جسمی، محدودیت حرکتی دارند و همسران و فرزندان معلول شهدا پیش بینی کند.
با توجه به اینکه جانبازان ۵۰ درصد به بالای دارای مشکلات حرکتی امکان استفاده از خودروهای دندهای را ندارند؛ سال گذشته واردات خودروهای اتوماتیک خارجی برای افراد مشمولی که تاکنون از سهمیه خودرو استفاده نکرده بودند، آزاد شد و بنیاد شهید اسامی ۳۰ هزار جانباز مشمول واردات خودرو را به وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی کرد.
مسئولان وزارت صمت چهارم بهمن سال ۱۴۰۲ اعلام کردند جانبازان مشمول دریافت خودروهای وارداتی به مدت ۹ روز میتوانند نسبت به ثبت نام اقدام کنند و کلیه حقوق دولتی اعم از حقوق گمرکی و مالیات در خصوص خودروهای وارداتی توسط ایثارگران یا بنیاد شهید و امور ایثارگران، شرکتها و مؤسسات وابسته اعم از خودروهای نو و کارکرده که در راستای قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران وارد میشود با نرخ صفر محاسبه شود، اما بعد از اینکه برخی از ایثارگران برای واردات خودرو از طریق شرکتها اقدام کردند، موضوع اساسیِ تامین ارز، هزینه ثبت سفارش و قرارداد و ۱۵ درصد حق کارگزاری برای شرکتهای وارد کننده مطرح و مانع فرآیند واردات خودرو شد.
خبرنگار ایرنا موضوع را از متولیان امر پیگیری و با آنها به گفت وگو نشست.
محمد صالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت: نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت را مکلف کردند که به جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر مجوز واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر را با رعایت قوانین و مقررات بدهند.
وی تاکید کرد: از سوی رئیس بنیاد شهید شاهد تلاشهای ارزندهای برای واگذاری خودرو به جامعه ایثارگران بودیم و وزیر صمت نیز قول مساعد برای همکاری در این زمینه را داده است.
جوکار افزود: نمایندگان مجلس به دنبال برطرف کردن موانع پیش رو برای حل مشکل خودروی جانبازان هستند و در همین زمینه پیگیری را از بانک مرکزی به عمل آورند. مجلس اکنون به صورت تذکر و پیگیری مستمر موضوع واگذاری هرچه سریع تر خودرو به جانبازان که قانون آن در بودجههای سنواتی لحاظ شده است را دنبال میکند. امیدواریم این موضوع هرچه زودتر به سرانجام برسد.
سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به این پرسش که چرا واردات خودرو ایثارگران متوقف شده است به خبرنگار ایرنا گفت: قانون تحویل خودرو به جانبازان بالای ۵۰ درصد که دارای مشکل حرکتی هستند، سال گذشته به تصویب رسید اما به آن عمل نشد. اخیرا آیین نامه واردات خودرو جانبازان مشمول مجدد در صحن هیات دولت به تصویب رسید و موانعی که وجود داشت کاملا برداشته شد.
وی افزود: سه موضوع اساسیِ تامین ارز، هزینه ثبت سفارش و قرارداد مانع فرآیند تحویل خودروی جانبازان بالای ۵۰ درصد بود که با دستور وزیر صمت حل شد.
اوحدی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات بین شرکتهای واردکننده خودرو و جانبازان، دریافت ۱۵ درصد هزینه کارگزاری بود که در جلسه با مسئولان وزارت صمت این میزان به ۱۰ درصد تقلیل پیدا کرد که اتفاق بسیار خوبی برای فرایند اجرایی شدن این قانون است.
باید از شرکت های خودرویی ضمانتنامه گرفته شود تا اجحافی در حق جانبازان نشودرئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران تصریح کرد: بیش از ۱۰ جلسه با وزیر صمت در خصوص واردات خودرو صحبت کردم. باید از شرکت های خودرویی ضمانتنامه گرفته شود تا اجحافی در حق جانبازان نشود. یک کارگروه نیز از سوی بنیاد شهید و وزارت صمت برای نظارت بر واردات خودرو ایجاد شده است.
اوحدی خاطرنشان کرد: در دولت قبل مقرر شده بود جانبازان براساس اولویت مثلا جانبازان ویژه، ۷۰ درصد و بعد جانبازان ۵۰ درصد از خودروهای وارداتی بهرهمند شوند اما تصور کردیم، میخواهند زرنگی کنند به همین دلیل اولویت برداشته شد و جانبازان ۵۰ درصد به بالا میتوانند از این حق قانونی خود بهرهمند شوند.
وی تاکید کرد: واردات خودرو برای جانبازان بالای ۵۰ درصد در قانون ۱۴۰۴ تمدید شده است.
رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به این پرسش که افراد فرصت طلب حوالههای خودروهای وارداتی را از جانبازان دریافت و به آنها وعده میدهند که بعد از دریافت خودرو، مبلغی را به آنها میدهند و ممکن است ایثارگران مورد سوء استفاده قرار بگیرند، چه تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شده، گفت: از طرف معاونت تعاونی بنیاد شهید نکات لازم به جانبازان اعلام شده و در هر زمینهای ممکن است عده ای وجود داشته باشد که از فرصتها سوء استفاده کنند.
اوحدی با بیان اینکه در آییننامه هیچ محدودیتی برای واگذاری خودروهای وارداتی در نظر گرفته نشده است، گفت: جانبازان با توجه به تمدید مهلت واردات در سال آینده در فضای توام با آرامش تصمیم بگیرند تا در معرض سوء استفاده قرار نگیرند.
میثم اروز مدیرکل مسکن و تسهیلات بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز گفت: تعیین سقف انتخاب خودرو توسط جانبازان براساس فهرست ارائه شده از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران بوده و وزارت صمت هیچ دخل و تصرفی در آن ندارد.
اروز درباره نحوه واردات خودرو نیز اظهار داشت: در آییننامه هیات وزیران گفته شده شرکتهای مورد تایید وزارت صمت میتوانند خودرو وارد کنند، یکسری شرکتها اعلام آمادگی کردند البته تکلیف به دوش وزارت صمت است ما هم در کنار آنها هستیم تا این کار زودتر انجام شود.
جانبازان مشمول واردات خودرو طبق مصوبه جدید هیات دولت میتوانند با انصراف از واردات، نسبت به دریافت خودروی داخلی بدون نوبت و به شکل واگذاری فوری اقدام کرده و خودرو دریافت کنند.
هیات وزیران در جلسه نهم آبان امسال، آییننامه اجرایی قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور را تصویب کرد و ۱۶ آبان محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور این آییننامه را به دستگاههای مربوطه برای اجرا ابلاغ کرد.
در ماده یک این آییننامه به نقش وزارتخانهها و نهادها از جمله وزارت صمت، بنیاد شهید و امور ایثارگران، بانک مرکزی و شرکت های خودروساز اشاره شده است.
این آییننامه برای جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر که در سنوات گذشته از تسهیلات موضوع ماده ۴۵ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۱۳۸۶ استفاده نکرده اند و برای جانبازان ۲۵ درصد تا ۴۹ درصد که به تشخیص کمیسیون از نظر جسمی، محدودیت حرکتی دارند، همسر و فرزندان شاهد و آزادگانی که به تشخیص کمیسیون معلول شناخته میشوند، را شامل میشود.
طبق ماده ۲ این آییننامه، ملاک درصد جانبازی، نوع جانبازی(جسمی-حرکتی) و معلولیت، نظر کمیسیون است. براساس ماده سه، بنیاد موظف است ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، فهرست مشمولان را تدوین و به ترتیب اولویت، به وزارت صمت اعلام کند.
در ماده چهار، وزارت صمت مکلف است از تاریخ ارسال فهرست مشمولان از سوی بنیاد و براساس ظرفیتهای اعلامی توسط شرکت، حداکثر ظرف سه ماه پس از واریز ۱۰۰ درصد بهای خودرو نسبت به تحویل خودرو اقدام کنند.
طبق ماده پنج این آییننامه، در صورت فوت مشمولان پس از احراز شرایط توسط بنیاد، ورثه متوفی، قائم مقام وی در تکمیل فرآیند واگذاری خودرو و تحویل آن است.
در ماده ۶، بانک مرکزی موظف است طبق اعلام صورت گرفته از سوی شرکت از طریق بانکهای عامل و پس از اخذ تضامین قانونی از مشمولان خودروهای داخلی مبادرت به پرداخت تسهیلات قرض الحسنه تبصره(۱۳) به میزان مندرج در این آییننامه در اقساط (۶۰) ماهه و با کارمزد حداکثر چهار درصد در وجه شرکت اقدام کنند، مبدا شروع اقساط تسهیلات، یکماه پس از تحویل خودرو است.
در صورت فوت مشمولان پس از احراز شرایط توسط بنیاد، ورثه متوفی، قائم مقام وی در تکمیل فرآیند واگذاری خودرو و تحویل آن استمشمولان طبق ماده هفت، میتوانند کل یا بخشی از بهای خودرو را به صورت نقدی پرداخت کنند و عدم دریافت تسهیلات بانکی موضوع این آییننامه مانع استحقاق مشمولان از دریافت خودرو نخواهد بود.
در ماده هشت این آیین نامه تاکید شده است که استفاده از دیگر تسهیلات خرید خودرو با نرخ مصوب هیات عالی بانک مرکزی خارج از چهارچوب این آییننامه، مانع دریافت این تسهیلات نخواهد بود.
همچنین بانک مرکزی، مسئول نظارت و پیگیری تکالیف بانکهای عامل است و وزارت، مسئول نظارت و پیگیری تکالیف محول به شرکتها در این آییننامه است.
در ماده ۱۰ این آییننامه واگذاری خودروی داخلی به مشمولان را براساس اولویتها دستهبندی کرده است.
براساس ماده ۱۱ این آییننامه، مشمولانی که از امتیازات واگذاری خودروی موضوع ماده (۴۵) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران یا بودجههای سنواتی استفاده کردهاند مشمول واگذاری خودروی داخلی نمیشوند.
در ماده ۱۲ شرکت موظف است، طبق فهرست اعلامی از سوی وزارت صمت، اسامی و مشخصات مشمولان خودروی داخلی را به همراه اعلامیه بهای خودروی تخصیص یافته به بانک عامل تعیین شده ارسال کند و حداکثر ظرف سه ماه پس از واریزی کل بهای خودرو نسبت به تحویل خودروی تخصیص یافته به مشمول اقدام کنند.
میزان تسهیلات اعطایی به هر کدام از مشمولان برای خرید خودروی داخلی تا سقف مبلغ دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال به صورت فردی و فارغ از قیمت خودرو است
در ماده ۱۳ آمده است: مبلغ ۲۵ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه که در صورت افزایش عملکرد جذب منابع قابل افزایش است به موضوع خرید خودروی داخلی توسط بانک مرکزی از طریق بانکهای عامل اختصاص مییابد.
میزان تسهیلات اعطایی به هر کدام از مشمولان برای خرید خودروی داخلی تا سقف مبلغ دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال به صورت فردی و فارغ از قیمت خودرو است. پرداخت باقی مانده بهای خودرو مازاد بر تسهیلات اعطایی به عهده مشمول است، بانک عامل موظف است طبق اعلام شرکت، پس از اخذ تضامین قانونی از مشمولان و همزمان با واریز متقاضی حداکثر یکماه قبل از تاریخ نوبت تعیین شده برای تحویل نسبت به پرداخت تسهیلات در وجه شرکت اقدام کند.
براساس ماده ۱۴ و ۱۵، به منظور تسهیل در فرآیند اخذ تضامین، قانونی بانک عامل میتواند بهای خودرو را تا سقف مبلغ تسهیلات با رضایت متقاضی بیمه عمر مانده بدهکار کند و هزینه آن بر عهده متقاضی است، در صورت هرگونه تأخیر در تحویل ملاک قیمتگذاری خودرو مقررات مربوط بوده و شرکت نمیتواند بهای بیشتری را مطالبه کند.
همچنین در ماده ۱۶ شرکت مکلف است در صورت پرداخت بهای خودرو تا تاریخ نوبت تعیینی برای تحویل نسبت به تحویل خودرو به مشمول اقدام کند و در صورت تأخیر، طبق ضوابط، مسئول خسارات وارده خواهد بود.
در ماده۱۷ هم تأکید شده وزارت صمت مکلف است نسبت به صدور مجوز یک دستگاه خودروی نو یا کارکرده تا سقف پنج سال به شرکت های خودروساز داخلی یا شرکتهای مورد تایید وزارت با رعایت قوانین و مقررات مربوط، متناسب با وضعیت مشمولان (با معرفی بنیاد) به انضمام قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای مناسب سازی خودرو با شرایط زیر اقدام کنند:
ارزش خودروی وارداتی در کشور مبدا برای جانبازان ۷۰ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ و یا قطع نخاع یا نابینایی دو چشم یا ترکیب دو آسیب از آسیبهای مذکور) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ درصد تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو است.
نظام اولویتدهی امکان واردات خودرو توسط مشمولان، متناسب با درصد جانبازی و همچنین منابع و ظرفیتهای موجود خواهد بود، مشمولانی که در سنوات گذشته از هیچگونه تسهیلات اعم از واردات و خرید خودرو استفاده نکردهاند، در اولویت قرار دارند.
مشمولان میتوانند با توجه به غیرتجاری بودن، بدون کارت بازرگانی پس از ثبت سفارش با تشخیص و تایید بنیاد راسا نیز اقدام به واردات خودرو کنند، مشروط به اینکه خودروی وارداتی دارای تاییدیههای فنی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران و خدمات پس از فروش باشد.
خودروی وارداتی باید دارای تاییدیههای فنی سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان ملی استاندارد ایران و خدمات پس از فروش باشدواردات خودرو در چارچوب این آییننامه از پرداخت کارمزد افتتاح، تمدید و ویرایش ثبت سفارش مصوبه ۱۵ مهر ۱۴۰۲ معاف است.
وزارت صمت موظف است ثبت سفارش تجمعی برای شرکتهای وارد کننده مورد تایید آن وزارت را برای جانبازان متقاضی با برخورداری از معافیتهای مندرج در این آیین نامه ایجاد کند.
طبق ماده ۱۸، مشمولان از پرداخت سود بازرگانی متعلق به واردات خودرو و تجهیزات مورد نیاز متناسبسازی برای ایثارگر و نیز از پرداخت عوارض مندرج در مصوبه ۲۴ مرداد سال ۱۳۹۶ با اصلاحات بعدی آن معاف هستند.
بانک مرکزی طبق ماده ۱۹، مکلف است نسبت به تخصیص ارز تا سقف مجاز برای واردات هر خودرو به شرکت با اولویت تخصیص از منابع ارزی اقدام کنند.