فارغ از دلیل جریمه شدن، اینکه کدام جریمهها دوبرابر میشوند به نحوۀ صدور قبض جریمه بستگی دارد. به عبارت دیگر، ذات این جرائم به گونهای است که پلیس از صدور صحیح قبض جریمه اطمینان دارد و مانند هر قبض دیگر به شما مهلت پرداخت میدهد. برای اینکه بیشتر دربارۀ این نوع تخلفات رانندگی بدانید، این مطلب را تا انتها بخوانید. در این مطلب دربارۀ انواع جرائم رانندگی شامل آنهایی که ۲ برابر میشوند صحبت میکنیم.
قبل از پاسخ به این سوال که کدام جریمه ها دوبرابر می شود، بهتر است انواع جرائم را بهتر بشناسیم. چون تعریف هر جریمه تقریبا مشخص میکند که چرا این محدودیت در مهلت پرداخت برای آنها ایجاد شده است. پس از تعریف جرائم و مشخص کردن آنهایی که ۲ برابر میشوند، سادهترین روش استعلام خلافی خودرو با پلاک را هم معرفی میکنیم.
در قوانین راهنمایی و رانندگی ۵ نوع جریمه تعریف شده است:
الصاق در لغت به معنای چسباندن است. آن نوع از قبوض جریمه که زیر برف پاککن خودرو میبینید، در واقع جریمهای است که پلیس به خودروی شما الصاق کرده است. این قبض جریمه بدون حضور راننده صادر شده میشود. از جمله جرائمی که الصاقی صادر میشوند میتوان به پارک دوبل، پارک در محل توقف ممنوع و پارک روی پل و در پیادهرو اشاره کرد. به طور کلی مواقعی که راننده در محلی که خودرو را پارک کرده و مرتکب خلافی شده است حضور ندارد، جریمۀ الصاقی صادر میشود.
پلیس خودروی متخلف را متوقف میکند و بعد از دریافت مدارک ضروری مانند گواهینامه، بیمه، کارت ماشین و برگۀ معاینه فنی، جریمهای صادر میکند. این یک جریمۀ تسلیمی است. جایی که قبض جریمه در سادهترین و کمچالشترین وضعیت ممکن به راننده تسلیم میشود.
وقتی رانندهای پس از ارتکاب تخلف، از قصد یا سهوا به دستور توقف پلیس هم توجه نمیکند، ۲ بار جریمه میشود. این جرائم در ۲ برگۀ جداگانه ثبت میشوند و نام جریمۀ دوبرگی از اینجا نشئت میگیرد. در این حالت با توجه به اینکه راننده محل را ترک کرده است، این قبوض از دستۀ قبض پلیس جدا نمیشود اما برای پلاک خودرو ثبت میشود.
تقریبا از نام این جریمه متوجه میشویم که دقیقا جریمه خودداری چیست. بسیاری از رانندگان متخلف هنگام روبهرو شدن با قبض جریمۀ پلیس، به خاطر اعتراض یا عصبانیت از پذیرفتن قبض خودداری میکنند. این قبض که دیگر تسلیم راننده نشده است، یک قبض خودداری محسوب میشود. در این مواقع برخلاف جریمۀ الصاقی، هم پلیس و هم راننده در محل حضور دارند اما راننده قبض جریمه را نمیپذیرد.
آخرین نوع جریمهای که قرار است قبل از پاسخ به سوال کدام جریمه ها دوبرابر می شود، بررسی کنیم، جریمۀ دوربین است. در سیستم نظارتی راهنمایی و رانندگی ۲ نوع دوربین وجود دارد: دوربین هوشمند و دوربین اپراتوری. هر جریمۀ ثبت شده با این دوربینها جزء جریمۀ دوربین محسوب میشوند. دوربین هوشمند جرائم را با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی ثبت میکند. ولی در دوربین اپراتوری، فردی که به عنوان اپراتور شناخته میشود، جرائم را مشاهده و ثبت میکند.
از بین این جرائم رانندگی، جریمه الصاقی، جریمه خودداری و جریمه تسلیمی دو برابر میشوند. منظور از این ۲ برابر شدن این است که اگر پس از ۶۰ روز از صدور این قبوض جریمه، آنها را پرداخت نکنید، ۲ برابر خواهند شد. دلیل اینکه فقط این ۳ جریمه ۲ برابر میشوند این است که ارتکاب تخلف در آنها قطعا محرز شده است. راننده در این حالت نمیتواند اعتراض کند و به همین دلیل فقط ۶۰ روز مهلت دارد که آن را پرداخت کند.
اما در صدور قبوض جرائم دوربین و دوبرگی ممکن است خطاهایی رخ دهد. یعنی ممکن است دوربین هوشمند در شناسایی پلاک یا تخلف اشتباه کند یا اپراتور پشت دوربین تخلف را اشتباهی ثبت کند. به همین دلیل امکان اعتراض برای راننده هم وجود دارد. پس محدودیتی برای پرداخت آن وجود ندارد.
پس وقتی صحبت از این میشود که کدام جریمه ها دوبرابر می شود، باید گفت قبوض جرائمی که امکان خطا در صدورشان وجود نداشته باشد و تخلف قطعی باشد.
سادهترین روش پرداخت خلافی خودرو، استفاده از سرویس استعلام و پرداخت خلافی خودروی اتو ابزار است. در این سرویس میتوانید به طور شبانهروزی خلافی را استعلام بگیرید. کافی است در صفحۀ این سرویس، پلاک خودرو، کد ملی و شماره موبایل مالک را وارد کنید و استعلام بگیرید. اتو ابزار تا تاریخ ۲۰ فروردین ۱۴۰۴ امکان اولین استعلام رایگان خلافی را برای شما فراهم کرده است.
شما همچنین میتوانید از طریق سایت راهور یا اپلیکیشن پلیس من به شکل آنلاین و از طریق مراکز پلیس +۱۰ به شکل حضوری خلافی را استعلام بگیرید و پرداخت کنید.
جریمه دوبرگی ذاتا نمرۀ منفی ندارد. به عبارت دیگر اصلا نوع صدور قبض جریمه دلالتی بر اختصاص نمره منفی به گواهینامۀ رانندگان ندارد. بلکه این نوع تخلف است که مشخص میکند آیا باید نمره منفی به راننده اختصاص پیدا کند یا خیر. تخلفاتی که منجر به نمرۀ منفی میشوند، تخلفات حادثهساز هستند. که در سال ۱۴۰۳ از ۲۰ به ۲۲ تخلف افزایش پیدا کردهاند.
از جمله تخلفات حادثهساز میتوان به حرکت مارپیچ، عدم رعایت حق تقدم و عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی اشاره کرد.
در صورتی که به این جریمه اعتراض دارید، نباید سراغ پرداخت قبض جریمه دو برگی بروید. به جای این کار باید روند اعتراض به آن را پیش ببرید. روند اعتراض به این جریمه مانند روند اعتراض به خلافی خودرو است. کافی است با در دست داشتن مدارک مورد نیاز مانند کارت ماشین، گواهینامه، کارت شناسایی و… به یکی از مراکز اجرائیات ناجا مراجعه و فرم اعتراض را پر کنید.
همانطور که در بالا اشاره کردیم، به دلیل احتمال بروز خطا در ثبت جرائم با دوربین، این قبوض در صورت عدم پرداخت بعد از ۶۰ روز ۲ برابر نمیشوند. جریمۀ دوبرگی نیز در زمرۀ همین جرائم قرار میگیرد. به عبارت دیگر مهلت پرداخت جریمه دو برگی و جریمه دوربین بیش از ۶۰ روز است.
در نظر داشته باشید که به طور کلی چیزی به نام بخشش دو برابر شدن جریمه رانندگی نداریم. تصمیم بخشودگی جرائم رانندگی صرفا بر عهدۀ پلیس نیست و باید به تصویب برسد. بهندرت و در بعضی مناسبتهای خاص این بخشودگی اگر قطعی باشد، به طور رسمی از مجاری معتبر اعلام میشود. پس فارغ از اینکه کدام جریمه ها دوبرابر می شود بهتر است آنها را در سریعترین زمان ممکن پرداخت کنید.