روند نزولی تولید خودرو در ایران آغاز شد

بنابر آمار اعلامی، در مجموع 88.496 دستگاه انواع خودرو سواری از سوی سه خودروساز بزرگ داخلی در خرداد امسال به تولید رسیده که در مقایسه با ماه قبل از آن، 29.4 درصد کاهش را به خود می‌بیند. همچنین هر سه خودروساز بزرگ داخلی در خرداد و نسبت به اردیبهشت، کاهش تیراژ را تجربه کرده‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور، 45787 دستگاه انواع محصول سواری را در خرداد امسال به تولید رسانده و در نتیجه با کاهش 28.7 درصدی نسبت به اردیبهشت مواجه شده است.

از سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور نیز خبر می‌رسد این شرکت با تیراژی ۲۵ هزار و ۶۶۸ دستگاهی در سومین ماه بهار امسال، کاهش تولید ۴/ ۳۴ درصدی را نسبت به اردیبهشت به ثبت رسانده است. در نهایت، پارس خودرو نیز که ۱۶ هزار و ۹۵۰ دستگاه انواع سواری را در خرداد به تولید رسانده‌اند، نسبت به اردیبهشت‌ماه با کاهش ۲/ ۲۲ درصدی روبه‌رو شدند.

کاهش تولید ماهانه خودروسازان داخلی اما در شرایطی است که با خروج آمریکایی‌ها از برجام و بازگشت تحریم‌ها از سه هفته دیگر، روند نزولی تیراژ به احتمال فراوان با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت. طبق شواهد و قرائن موجود، آمریکایی‌ها قصد دارند این بار فشاری سنگین‌تر از قبل بر خودروسازی کشور وارد کرده و تا حد امکان، راه ارسال قطعات به ایران را ببندند. ازآنجاکه بیشتر خودروسازان خارجی قصد خروج از ایران را دارند، طبعا امکان دریافت قطعات از آنها پس از بازگشت تحریم‌ها از نیمه مرداد امسال، وجود ندارد؛ بنابراین خودروسازی ایران سه راه بیشتر پیش روی خود نخواهد دید. اول اینکه قید تولید برخی محصولات خود به خصوص مونتاژی‌های کم تیراژ را بزند؛ دوم اینکه سراغ داخلی سازی قطعات برود و سوم اینکه از مسیرهای فرعی نسبت به تامین قطعات موردنیاز خود اقدام کند. همه این راه‌ها البته پر ریسک و هزینه بر و دردسرساز هستند و از همین رو به نظر می‌رسد خودروسازان کشور بسته متشکل از هر سه را برای ادامه فعالیت خود تعریف کنند.

اما با وجود کاهش ماهانه تیراژ خودروسازان، آنها توانسته اند تولید سه ماه امسال خود را نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش دهند. طبق آمار، سه خودروساز بزرگ داخلی در مجموع ۲۸۲ هزار و ۷۵۷ دستگاه انواع محصول سواری را در بهار امسال به تولید رسانده‌اند تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶/ ۸ درصد افزایش تیراژ را تجربه کنند.

در بازه زمانی موردنظر، ایران‌خودرو با تولید ۱۴۳ هزار و ۸۱۳ دستگاه خودروی سواری، کاهش تیراژی ۵/ ۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. سایپا نیز که ۸۹ هزار و ۲۱۰ دستگاه انواع محصولات سواری را در سه ماه نخست امسال به تولید رسانده، افزایشی ۲۸ درصدی را به خود می‌بیند. همچنین از پارس‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت توانسته با تولید ۴۹ هزار و ۷۳۴ دستگاه انواع خودروهای سواری در بهار امسال، ۱۱ درصد افزایش تولید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کند.

کاهش تولید پژوهای قدیمی ایران‌خودرو

به سراغ جزئیات آمار تولید سه ماه امسال خودروسازان برویم و ببینیم غول‌های جاده مخصوص چه کارنامه‌ای از خود به جای گذاشته‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها در تولید بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند.آمار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران‌خودرو، پژو ۲۰۶ تیراژی ۳۸ هزار و ۵۸۱ دستگاهی را از خود به جا گذاشته و در نتیجه نسبت به بهار سال گذشته، ۵/ ۱ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. در آمار منتشره اما همچنان نامی از پژو ۲۰۷ نیست، هرچند به نظر می‌رسد وزارت صنعت،معدن و تجارت تیراژ این محصول را جزو آمار پژو ۲۰۶ لحاظ کرده است.

در بین دیگر محصولات پژویی ایران‌خودرو اما پژو ۴۰۵ نیز با کاهش تولید در سه ماه نخست امسال مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۲۶ هزار و ۸۰۲ دستگاهی، ۳/ ۶ درصد نسبت به بهار ۹۶ کاهش تولید داشته است. دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در سه ماه نخست امسال با کاهش تولید مواجه شده است. طبق آمار، این محصول تیراژی ۲۶ هزار و ۸۸ دستگاهی را تا پایان خرداد به خود اختصاص داده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷/ ۵ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. این محصول علاوه‌بر سایت‌ مرکزی، در برخی سایت‌های شهرستانی ایران‌خودرو شامل فارس و مازندران و سمنان نیز به تولید می‌رسد.

از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی سه ماه نخست امسال، ۱۹ هزار و ۹۵ دستگاه سمند را به تولید رسانده و بنابراین نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۱۷ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. سمند در سایت ایران‌خودرو مرکزی و تبریز به تولید می‌رسد و آمارها می‌گویند بیشترین تیراژ در این بین نصیب تبریزی‌ها شده است. همچنین طبق گزارش وزارت صنعت، ظاهرا تولید این محصول در سایت سمنان متوقف شده است.اما آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران‌خودرو در تولید دنا با رشد و در رانا با کاهش تیراژ مواجه شده است. بر این اساس، رانا با تیراژی ۵۸۱ دستگاهی طی بهار امسال، ۲/ ۶۲ درصد کاهش تیراژ را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است.در مقابل اما ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند با تولید ۱۳ هزار و ۶۷۸ دستگاه دنا، تیراژ این محصول را نسبت به سه ماه ابتدایی سال گذشته ۸۶ درصد رشد دهند.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو که مشخص نیست با ورود موج جدید تحریم‌ها از اواسط تابستان امسال، چه سرنوشتی در انتظار آنها است. ابتدا از سوزوکی گرندویتارا شروع کنیم، شاسی‌بلندی ژاپنی که چند سال است در ایران‌خودرو خراسان مونتاژ می‌شود. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان خرداد امسال یک هزار دستگاه ویتارا را مونتاژ کرده‌اند که این موضوع نشان از کاهش تیراژ ۲۱ درصدی این محصول نسبت به سه ماه ابتدایی سال گذشته دارد.

ایران‌خودرو همچنین توانسته ۴هزار و ۶۷۸ دستگاه هایما را مونتاژ کند و با این حساب، شاسی‌بلند چینی ایران‌خودرو نسبت به سه ماه نخست سال گذشته، ۱۱۱ درصد رشد تیراژ را تجربه کرده است. همچنین دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ فنگ، آماری ۶ هزار و ۵۶۵ دستگاهی را طی بهار امسال از خود به جا گذاشته و بر این اساس توانسته تیراژش را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴/ ۱۰ درصد افزایش دهد. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که ظاهرا نیامده باید با آن وداع کرد. این محصول که اولین خودروی پسابرجامی پژو در ایران به‌شمار می‌رود و استقبال بالایی نیز از پیش‌فروش آن شد، تا پایان خرداد امسال ۲ هزار و ۵۶۳ دستگاه تیراژ داشته است. با این حساب، ۲۰۰۸ نسبت به تیراژ بهار سال گذشته، رشدی بیش از ۷۴۳ درصد را تجربه کرده است. با توجه به خروج پژو از ایران، به احتمال فراوان ایران‌خودرو چاره‌ای جز وداع با مدل ۲۰۰۸ ندارد و باید منتظر ماند و دید آیا این شرکت می‌تواند از پس تعهد ۱۶ هزار دستگاهی‌اش بربیاید یا نه. پژویی‌ها امیدوار بودند بتوانند از آمریکا بابت ماندن در ایران معافیت بگیرند، با این حال دولت ایالات‌متحده آمریکا با درخواست آنها مخالفت کرده و با این حساب، پژو و البته سیتروئن، وداعی زودهنگام با خودروسازی ایران خواهند داشت.

کاهش تولید سراتو

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود به جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند تا اولین نشانه‌های تحریم در این شرکت مشاهده شود. طبق آمار، سایپایی‌ها تا پایان خرداد امسال ۵ هزار و ۸۰ دستگاه سراتو مونتاژ کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از کاهش ۱۸ درصدی خبر می‌دهد. با توجه به خروج کیا از ایران پس از بازگشت تحریم‌ها، ادامه تولید سراتو در ‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اما در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا که پرتیراژترین خودرو داخلی به‌شمار می‌رود و پراید را پشت‌سر گذاشته، آمار تولیدی ۴۸‌هزار و ۸۷۲ دستگاهی را در سه ماه ابتدایی امسال به ثبت رسانده و در نتیجه نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدود ۶۷ درصد رشد داشته است. براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت اما تولید پراید نیز در سه ماه ابتدایی امسال افزایش یافته است. این محصول تا پایان خرداد امسال تیراژی ۴۹ هزار و ۶۷ دستگاهی را از خود به جا گذاشته تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۳/ ۴ درصد افزایش تولید را تجربه کند.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۱۲ هزار و ۲۳۲ دستگاه برلیانس را در۳ ماه ابتدایی امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۳۸ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است.سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی ۳ هزار و ۹۱۷ دستگاهی را تا پایان خرداد امسال از خود به جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد حدودا ۱۲۵ درصدی را به خود می‌بیند.دیگر محصول چینی سایپا اما آریو نام دارد که فعلا در سایت بن‌رو به تولید می‌رسد و آمار اعلامی از تیراژ ۲ هزار و ۳۶۲ دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به سه ماه نخست سال گذشته ۱/ ۱ درصد افزایش تیراژ را به خود اختصاص داده است.

تندر هم منفی شد

نگاهی هم به اوضاع تولید تندر۹۰ تا پایان خرداد ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه افت‌و‌خیزی را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی سه ماه نخست امسال به ۲۱ هزار و ۵۸۷ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به بهار سال گذشته، بیش از ۲۲ درصد کاهش پیدا کرده است.

در حالت تفکیکی اما ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۴ هزار و ۱۷۳ دستگاهی‌شان در تولید تندر۹۰، با کاهش تولید ۲/ ۵۲ درصدی در تولید این محصول مواجه شده‌اند. همچنین در پارس خودرو نیز آمارها خبر از کاهش تیراژ تندر-۹۰ می‌دهند. بر این اساس، ۱۷ هزار و ۴۱۴ دستگاه محصولات عضو خانواده ال۹۰ در این شرکت به تولید رسیده که نسبت به بهار سال گذشته، ۲/ ۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس خودروهایی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر-۹۰) را در بهار امسال به ۸ هزار و ۱۲ دستگاه رسانده‌اند که نشان می‌دهد تیراژ این محصول در مقایسه با سه ماه نخست سال گذشته، ۵/ ۲۶ درصد کاهش یافته است. کاهش تولید محصولات رنو در حالی است که این خودروساز فرانسوی اعلام کرده با وجود خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، در ایران می‌ماند اما سطح فعالیت خود را کاهش می‌دهد.