آیا با آزاد سازی قیمت خودروهای داخلی در کشور انحصار خودروسازان تقویت میشود؟
صنعت خودرو از جمله صنایعی است که در پی شرایط اقتصادی سال جاری که متاثر از آغاز دور جدید تحریمها بود با مشکلات متعددی روبه رو شد، خروج شرکای خارجی از یک سو، نوسانات ارزی و ممنوعیت واردات از سوی دیگر در کنار تصمیمات داخلی، صنعت و بازار خودرو را تحت فشار قرار داده است.
اگر چه این روزها نفس صنعت خودروسازی کشور به شمارش افتاده و مدیران خودروسازیها وقطعه سازان اعلام میکنند که اصلاح قیمتها میتواند راه نجات خودروسازی داخلی باشد اما واقعیت این است که اصلاح قیمت به تنهایی فقط میتواند مانند یک مسکن عمل کند.
در این زمینه حسن کریمی سنجری، کارشناس بازار خودرو، قیمتگذاری خودرو را یکی از شروط لازم اما ناکافی برای حفظ صنعت خودرو دانسته و معتقد است: این اقدام تنها صنعت خودرو را از ورشکستگی آن هم برای مدت زمان کوتاهی نجات میدهد.
به گفته او دولت در حال حاضر در یک دوراهی حساس قرار گرفته و از طرفی نگران افزایش تورم کاغذی است و از طرف دیگر نارضایتی و بدبینی مصرفکننده مانعی برای تصمیمگیری در مورد قیمتگذاری خودرو شده است.
کریمی سنجری ادامه داد: اگرچه در شرایط فعلی، مصرف کننده خودرو را با قیمتی بالاتر از قیمت کارخانه از دلال میخرد اما دولت در صورت موافقت با افزایش قیمت، به افزایش تورم رسمیت میبخشد.
این کارشناس خودرو قیمتگذاری خودرو را یکی از شروط لازم اما ناکافی برای نجات این صنعت دانست و خاطرنشان کرد: اساسا صنعت خودروی ایران درگیر نوعی بیتوجهی علمی است و اصلاح قیمتها منجر به بهبود پایههای این صنعت نخواهد شد بلکه آن را از بحران و ورشکستگی آن هم برای کوتاه مدت نجات میدهد.
او ادامه داد: در شرایط فعلی، تحریمهای خارجی و فشارهای داخلی و همچنین عدم حمایت شرکای خارجی که خودروسازان را به دلیل تحریم ترک کردهاند مانع جدی بر سر راه توسعه صنعت خودرو محسوب میشود.
این کارشناس خودرو همچنین به هزینههای انباشت شده و درآمدهای سربار خودروسازان به عنوان موانع دیگر این صنعت اشاره کرد و افزود: اگر دولت هرچه سریعتر برای نجات این صنعت اقدام نکند در آینده باید برای ترمیم و اصلاح آن هزینه بسیار زیادی صرف کند.
بر اساس این گزارش بهرام پارسایی، نماینده مردم شیراز در مجلس نیز درباره آزادسازی قیمت گفت: مهم این است که آزادسازی با چه مکانیزمی صورت بگیرد، اگر با شرایط فعلی باشد طرح موضوع غلط است؛ به عبارتی در یک فضای انحصاری که تمام مرزها بسته شده و خودروسازان داخلی با خودشان قصد رقابت داشته باشند، درست نیست و یک فضایی است که ٨۰ میلیون را محکوم میکنیم که هر قیمتی که تعیین میشود، شما باید بخرید.
او ادامه داد: بنابراین اگر آزادسازی قیمت مطرح شده باید شبیه کل جهان این اقدام صورت گیرد به طوری که صنایع خودرویی کشورهای مختلف با هم رقابت میکنند و این رقابت به سمت کاهش قیمت میرود برای اینکه بتوانند بازار و مشتری را جذب کنند؛ اما اگر همین شرایط فعلی در کشور ادامه یابد، کاملا نتیجه معکوس خواهیم داشت؛ چرا که احساس رقابت ایجاد نمیشود بنابراین قیمت را تا جایی که میتوانند افزایش میدهند.
محمدرضا منصوری، نماینده مردم ساوه و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز معتقد است: خودروسازی ما زمانی که نفت دچار تحریم میشد، کمک کننده بود و بودجه کشور را جبران میکرد اما الان به جایی رسیده که با دست خودمان و با انحصار، صنعت خودرو نه تنها از بین رفته، بلکه باعث بدبختی خیلی از کسانی که در قطعهسازی بودند، شده است، در نتیجه طبیعی است زمانی که رقابت از جامعه گرفته میشود، آن مجموعه از بین میرود.
در مقابل اما، اصغر خسروشاهی مشاور خودرویی وزیر صنعت نیز از موضوع آزادسازی قیمت خودرو دفاع کرده و بر این باور است که آزادسازی قیمت هم منجر به تعدیل بازار و هم کاهش قیمت خودرو خواهد شد.
به گفته او علت تعلل دولت در تعیین تکلیف قیمت خودرو، نگرانی از وضعیت بازار و نارضایتی مصرفکنندگان است اما باید توجه کند که این موضوع بر خلاف تصور، منجر به تعدیل بازار و کاهش قیمتها خواهد شد.
با توجه به اخبار منتشر شده از لایحه بودجه سال 98 مبی بر اینکه درآمد دولت از واردات خودرو صفر در نظر گرفته شده است، به نظر میرسد دولت برنامه ای برای لغو مممنوعیت واردات خودرو ندارد. در چنین شرایطی با توجه به مشکلات خودروسازان و همچنین نارضایتی مردم از کیفیت محصولات داخلی، باید دید دولت در دوراهی افرایش قیمت خودرو چگونه تصمیم گیری میکند.