کاهش تنوع و افت تولید طی حدودا دو سال گذشته، خودروسازان داخلی را مجبور کرده برای پرکردن این خلأ به سراغ واردات خودرو رفته و از این راه هم درآمد کسب کنند و هم مشتریان‌شان را راضی نگه دارند. هر چند «جاده مخصوصی‌ها» پیش‌تر نیز واردات انجام داده بودند، اما آن زمان هدف اصلی‌شان درآمدزایی بیشتر و سهم داشتن در بازار وارداتی‌ها بود و حالا می‌خواهند از این راه، تا حدودی اموراتشان را بگذرانند و به نوعی تا پشت سرگذاشتن مشکلات، خلأ تولید را جبران کنند.

به گزارش دنیای اقتصاد، به هر حال این روزها اوضاع مالی صنعت خودرو نامساعد است و دولت هم قصد ندارد فعلا کمکی به این صنعت بکند و از همین رو، خودروسازان به سراغ واردات رفته‌اند تا هم تنوعی به محصولات خود بدهند و هم از این ناحیه، بخشی از نیاز مالی‌شان را برطرف کنند. بر این اساس گفته می‌شود که ابتدا بحث واردات مطرح است؛ اما در مرحله بعدی مونتاژ خودروهای وارد شده در دستور کار قرار خواهد گرفت. با این شرایط هر چند خودروهای وارداتی همچون ویتارا و زانتیا نیز در ابتدا وارد و بعد به خط تولید رسیدند؛ اما به اعتقاد برخی از دست‌اندرکاران بعید به نظر می‌رسد خودروهای وارداتی جدید به‌دلیل وضعیت مالی خودروسازان جایی در خطوط تولید کشور داشته باشند.

تجربه ناکام واردات

اما نگاهی بیندازیم به تجربه‌های قبلی خودروسازان کشور در واردات خودرو که پارس خودرویی‌ها با واردات مورانو، چراغ اول را در آن روشن کردند.این شاسی‌بلند ژاپنی گرفتار ماجرایی شد که شاید نتوان پارس خودرویی‌ها را چندان در آن مقصر دانست. اوایل سال ۸۷ بود که پارس‌خودرویی‌ها به واسطه رابطه نسبتا خوبشان با نیسان ژاپن، به سراغ واردات یکی از محصولات این شرکت رفتند و مورانو را انتخاب کردند. از آنجاکه در آن زمان بخت شاسی‌بلندها باز شده بود، مورانو می‌توانست گزینه خوبی برای واردات باشد و اتفاقا پارس خودرو درست به هدف زده بود، اما در ادامه حواشی ایجاد شده اجازه نداد مورانوهای پارس خودرو در بازار ایران عاقبت به خیر شوند.

اصلی‌ترین دلیل ناکامی پارس خودرو در پروژه واردات مورانو، «قیمت» این محصول بود؛ مورانو را علاوه‌بر پارس خودرو، اشخاص حقیقی نیز به روش شناسنامه‌ای وارد می‌کردند و با قیمتی بسیار پایین‌تر به فروش می‌رساندند و این موضوع سبب شد مشتریان از پارس خودرویی‌ها روبگردانند و به سراغ دیگر واردکنندگان مورانو بروند. مورانوهای پارس خودرو قیمتی حدود ۷۵ میلیون تومان داشتند و این در حالی بود که دیگر واردکننده‌ها آن را ۱۱ میلیون تومان ارزان‌تر می‌فروختند و طبعا مشتریان نیز مورانوی ۶۴ میلیونی را به مورانوی ۷۵ میلیونی ترجیح می‌دادند.

وقتی از پارس‌خودرویی‌ها در مورد این اختلاف قیمت حدودا ۱۱میلیون تومانی سوال می‌شد، تنها به این نکته اکتفا می‌کردند که مورانوهای آنها دارای گارانتی بوده و جای پلاکشان با مورانوهای وارداتی بخش‌ خصوصی تفاوت دارد؛ اما این «پاسخ» برای مشتریان ۱۱ میلیون تومان نمی‌ارزید. در نهایت نیز بخشی از مشتریان مورانو از خرید این خودرو منصرف و پارس خودرو مجبور به لغو پروژه واردات این شاسی‌بلند ژاپنی شد.

پس از پارس خودرو، این بار اما نوبت به ایران خودرویی‌ها رسید تا بخت خود را در واردات بیازمایند. پژو ۴۰۷ خودرویی بود که آبی‌های جاده مخصوص به سراغ آن رفتند و اتفاق تبلیغات زیادی نیز برایش انجام دادند تا بتوانند بخشی از بازار وارداتی‌ها را به نام خود کنند.این خودرو که در سال ۸۷ وارد ایران شد، یکی از محصولات معروف پژو به شمار می‌رفت و ایران خودرو حساب ویژه‌ای روی فروش آن باز کرده بود.

پژو ۴۰۷ ابتدا در نمایشگاه بین‌المللی خودرو مشهد رونمایی شد و ایرانی‌ها که تا آن زمان چشمشان بیشتر به مدل‌های قدیمی پژو (مانند ۴۰۵ و پارس) عادت کرده بود، حالا می‌توانستند یکی از خودروهای معروف و نسبتا به روز پژو را از نزدیک ببینند و نشستن پشت فرمانش را تجربه کنند.

هرچند گمان می‌رفت پژو ۴۰۷ با اقبال عمومی در بازار ایران مواجه شود؛ اما این اتفاق رخ نداد. نیمه دوم سال ۱۳۸۷ بود که اولین محموله وارداتی پژو ۴۰۷ از سوی سیتکو (شرکت تجارت بین‌الملل سمند) به عنوان نماینده واردکننده از سوی ایران خودرو، به کشور وارد شد.

ایران خودرویی‌ها که از پیش‌فروش اولیه ۴۰۷ به وجد آمده بودند، سفارش خرید ۱۰۰۰ دستگاه از این خودرو را به پژو دادند، اما در ادامه سرنوشت دیگری برای ۴۰۷ رقم خورد و بزرگ‌ترین خودروساز ایران نتوانست در فروش محصول وارداتی خود موفقیت چندانی کسب کند. از جمله عواملی که اجازه نداد پزو ۴۰۷ خاطره‌ای خوش برای ایران خودرو بسازد، می‌توان به تاخیر در واردات و همچنین قیمت نسبتا بالای آن در مقایسه با رقبایش اشاره کرد. یکی از بدشانسی‌های ۴۰۷ نیز این بود که همزمان با ورودش به ایران، خودروهای کره‌ای مانند سوناتا و آزرا نیز وارد بازار شدند و گوی سبقت را از این فرانسوی ربودند.

خودروهای کره‌ای در مقایسه با پژو ۴۰۷، نه تنها زیباتر و ایمن‌تر به نظر می‌رسیدند، بلکه قیمت پایین‌تری نیز داشتند و همین شد که پژو ۴۰۷ نتوانست روزهای خوبی را در ایران تجربه کند و حتی به تدریج برخی از مشتریانی که این خودرو را پیش خرید کرده بودند، انصراف دادند. در نهایت نیز واردات پژو ۴۰۷ در سال ۸۸ متوقف و ایران خودرو حتی نتوانست نصف ۴۰۷‌های وارداتی خود را به فروش برساند. البته بعدها ایران خودرو خود به‌طور مستقیم وارد ماجرای فروش پژو ۴۰۷ شد و توانست با ارائه روش‌های فروش اعتباری و همچنین کاهش قیمت، بازار جدیدی را برای این خودرو ایجاد کرد و بخش عمده‌ای از ۴۰۷‌های وارداتی را بفروشد.

پژو ۴۰۷ در آن زمان قیمتی حدود ۵۰ میلیون داشت و بعدها برای اینکه روی دست ایران خودرویی‌ها نماند، به ۴۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان نزول کرد.حالا اما نوبت به سایپا و دوباره ایران خودرو رسیده تا اولی بخت خود را در واردات بیازماید و دومی، دوباره شانس خود را امتحان کند. آن طور که خبر می‌رسد، سایپایی‌ها به سراغ محصولی چینی به نام اس ۳۰۰ رفته‌اند. این خودرو تاکنون در دو مرحله پیش‌فروش شده و گفته می‌شود قیمت نهایی آن نزدیک به ۷۰ میلیون تومان است.

واردات این خودرو چینی در شرایطی است که سایپا پیشتر قرار بود نیوسراتوی کیاموتورز را در ایران به تولید برساند. شانسی که سایپایی‌ها آورده‌اند این است که در حال حاضر بازار خودروهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان کشور تنوع محدودی دارد و بعید به نظر می‌رسد بلایی که سر مورانو و ۴۰۷ آمد، سر اس ۳۰۰ بیاید.از آن سو اما ایران خودرویی‌ها هم برای آنکه از قافله واردات جا نمانند، به سراغ یک شرکت چینی دیگر رفته و می‌خواهند یکی از محصولات شاسی‌بلند آن را به‌نام «هایما» وارد بازار کشور کنند.

ظاهرا هدف ایران خودرویی‌ها از واردات این محصول، گرفتن بخشی از سهم بازار شاسی‌بلندهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان و کسب درآمد برای گذران امورش است. گفته می‌شود ایران خودرو قیمتی حداقل ۶۵ میلیون تومان را برای‌هایما در نظر گرفته و این خودرو باید با لیفان و ام وی ام رقابت کند.