در سال‌های اخیر با شدت گرفتن تحریم‌ها و رفتن خودروسازان در لیست این محدودیت‌ها، در کنار افزایش شدید قیمت ارز در کشورمان که منجر به صعود ناگهانی محصولات اروپایی شد، کم کم بازار از دست اروپاییان خارج شد و با قطع تولید برخی از آنها، چینی‌ها روی کار آمدند.

این اتفاقات درست در همراهی با کاهش میزان حمل و نقل‌های جاده‌ای، ثابت می‌کرد که فعلا زمان خرید یک کشنده گران‌قیمت اروپایی نیست، چرا که این محصولات در بازار سیاه و با وجود داشتن حتی کارکرد بالا، قیمت‌های نجومی پیدا کرده بودند. اما چند ماهی است که باز هم با وجود این تحریم‌ها و فشار‌ها، بوی خوش ورود برخی از این نام‌های قدیمی و معتبر به گوش می‌رسد و یا در حال حاضر در بازار و جاده‌ها حاضر شده‌اند و یا اعلام وجود کرده‌اند.

در این مطلب سعی داریم به جایگاه این محصولات در آینده در بازار نگاهی کنیم و آنها را از این زاویه و نه مبحث فنی مورد بررسی قرار دهیم.

DAF XF 105

آخرین باری که DAF در ایران حاضر شد، مربوط به عرضه محدود کمپرسی‌های سری 3200 بود؛ محصولاتی که خیلی زود به اوراقی‌ها سپرده شدند و کمتر اثری از آنها دیده می‌شود. DAF از ابتدا با مشکلاتی در ایران حاضر شد که البته خیلی سریع نیز حل شد. 2 نماینده برای آن در ایران پیدا شدند که نماینده اصلی توانسته است خود را به اثبات برساند. DAF با اتاق نسل قبلی در کشورمان عرضه می‌شود. هر چند که نسل فعلی آن نیز یک سالی است که در دنیا وارد میدان فروش شده است، اما همان تغییرات کم، اثر زیادی در نمای ظاهری و زیبایی آن داشته است. DAF چندان عاشق و دلباخته در ایران ندارد و اکثر کسانی که آن را دوست دارند، به خاطر طراحی زیبا و ابهت اتاقش است.

اما همین قدر باید بدانیم که DAF در اروپا در زمینه فروش حتی گاهی مواقع بهتر از ولوو و مرسدس بنز عمل می‌کند و این نشان‌دهنده این است که بازار رقابتی و منطقی اروپا، این محصولات هلندی را تایید کرده است. DAF در هلند اولین کامیون پرفروش است که البته از امتیاز میزبانی نیز برخوردار است. نو عروس هلندی جاده‌های کشورمان، از سمت آذربایجان ایران پا در بازار فروش گذاشته است و به همین خاطر اکثر نمونه‌های در حال تردد با پلاک این منطقه هستند.

DAF کار سختی در ایران پیش رو دارد، چراکه سرنوشتی که برای محصولات MAN در ایران افتاد و باعث شد تا خریداران آن، با وجود اینکه خودرو‌هایشان از برترین‌های بازار بود اما در آینده دچار مشکلاتی شوند، ممکن است برای DAF نیز پیش بیاید و همین قضیه می‌تواندکمی دودلی در خریداران به وجود آورد. اما عرضه‌کننده این محصولات خوشنام در ایران اگر بتواند نمایندگی‌های تعمیر و خدمات پس از فروش این خودرو را به حد کافی در کشور برساند، می‌توان DAF را با داشتن پیشرانه 460 اسب بخاری و قیمت خوب آن، در کنار امکانات رفاهی خوب و به‌روز، اتاق نرم و جادار و بهره‌مندی از نام آمریکایی paccar، یکی از برترین‌های داخل کند. هر چند که DAF را می‌توان کم و بیش در جاده‌ها دید و در حال زیاد شدن تعداد آنهاست، اما هنوز زمان لازم است تا خریداران این کشنده مدرن و باکیفیت از چگونگی حضور آن در ایران مطمئن شوند.

اتفاقی که امیدواریم زودتر بیفتد تا با عرضه انبوه‌تر این خودرو، نه‌تنها در این صنعت و صنعت حمل و نقل جهش‌های بزرگی ببینیم، بلکه محصولاتی لایق مردم کشورمان به دستشان برسد. قیمت محصولات DAF در ایران بسته به تجهیزات آنها بین 510 تا 540 میلیون تومان است.

ولوو FH-500

ولوو و مرسدس بنز از نام‌های بسیار قدیمی و شناخته شده در کشورمان هستند که همیشه رقابتی تنگاتنگ با هم داشته‌اند. ولوو FH-500 نسل چهارم که در حال ورود به بازار کشورمان است، دقیقا نقطه مقابل بازیکن حریف، یعنی مرسدس بنز آکسور است. نمایی به شدت رادیکال و زیبا، برخورداری از بالا‌ترین تکنولوژی‌های روز دنیای ماشین سنگین، برخورداری از پیشرانه‌ای بهینه‌تر و قدرت بالا که باز هم نام ولوو را در صدر کشنده‌های پر قدرت داخلی نگاه خواهد داشت، از مهم‌ترین خصوصیات درشت این کشنده است.

ولوو از قدیم جایگاه ویژه‌ای در کشورمان داشته و هر چند هنوز هم اکثر راننده‌ها و قدیمی‌های این کار، توان کاری محصولات مرسدس بنز را برتر می‌دانند، اما به همان میزان نیز افرادی هستند که مرسدس بنز‌های فعلی موجود در ایران را به خاطر رنگ پیری آنها، در حد و اندازه‌های نام FH نمی‌دانند. ولوو با عرضه این محصولش در بازار، خصوصا که تنها کشنده 500 اسبی و اولین آن در این کلاس قدرتی است، فاصله خود را با رقبایش بیشتر خواهد کرد. سایپا دیزل هر چند در ابتدا خبر‌هایی از ورود دوباره ولوو به ایران داده بود اما با شدت گرفتن تحریم‌ها، این خبر رنگ خود را باخت، اما با عکس‌هایی که از این کشنده در نمایشگاه‌های داخلی در غرفه‌های سایپا دیزل دیده می‌شد، می‌شد تصمیم محکم این شرکت را برای بازگرداندن ولوو به ایران دید. FH-500 نسل جدید از سری پیشرانه‌های D13 از جعبه دنده‌های پیشرفته خودکار I-shift برخوردار است که باید آن را از همین الان تکنولوژیک‌ترین کشنده و خودرو سنگین بازار داخل به حساب آوریم. در حال حاضر نمونه‌های صفر و کم کارکرد نسل قبلی، با قیمت‌های نجومی بالای 600 میلیون و تا 650 میلیون تومان و حتی بیشتر خرید و فروش می‌شوند. با این شرایط اگر FH جدید با این قیمت نیز عرضه شود، پس حتما خریدارانی خواهد داشت، ضمن اینکه قیمت نهایی در پیش‌فروش این محصول، مشروط به شرایط روز بازار گذاشته شده است. اما از طرفی رقبای اصلی این کشنده یعنی DAF XF- 105 و اسکانیا R-440 با قیمت‌های بسیار کمتری در بازار حاضرند. به همین خاطر بعید است که قیمت این کشنده از مرز نهایتا 600 میلیون گذر کند، چرا که تردید برای خرید آن را بیشتر خواهد کرد. ضمن اینکه در شرایط الان، نگاهی قدیمی اما درست نیز به کشنده‌های بسیار پیشرفته وجود دارد؛ نگاهی که از مشکلات تعمیر و کمبود و گرانی قطعات و هزینه‌های این محصولات ناشی می‌شود.

اسکانیا R-440

اسکانیا مثل MAN دیگر زیرمجموعه گروه سنگین‌سازی فولکس واگن، دارای شخصیتی آرام و دوست‌داشتنی است. اسکانیا شاید اندازه مرسدس بنز و ولوو در ایران، عاشق و دلباخته نداشته باشد، اما کمتر کسی پیدا می‌شود که از اسکانیا با احترام نام نبرد. محصولات اسکانیا از گذشته در ایران طرفداران زیاد داشته‌اند که نرمی، سواری خوب، امکانات مناسب، استهلاک کم و قدرت کشندگی بالا از مهم‌ترین دلایل موفقیت این محصولات بوده است.

جدید‌ترین سری از محصولات اسکانیا این بار با کد 440 نشان‌دهنده خروج 440 اسب بخار قدرت از سینه خود است که موتوری 13 لیتری را در خود جای داده است. اسکانیا را اگر بخواهیم با رقبایش مقایسه کنیم، باید بگوییم که هر چند چهره مدرن ولوو FH نسل جدید را ندارد، اما موفقیت این نمای خارجی آنقدر بوده که شالوده و طرح اصلی آن از سال 1995 تا الان بسیار موفق عمل کند و تغییرات بنیادین خاصی به خود دیده است. اسکانیا در برابر آکسور، 2 دنیای متفاوت را نشان می‌دهند؛ یکی برخوردار از نگاه‌های تعصب‌گرایانه و بدون داشتن امکانات مدرن اما با استهلاک بسیار کم که زبانزد همه است‌ و دیگری برخوردار از چهره‌ای ساده اما زیبا و کاملا به‌روز، امکانات نسبتا بالا، راحتی اتاق و البته هزینه‌های تعمیر و قطعات بالا‌تر که برخی‌ خریداران را می‌ترساند. البته این ترس با آمدن نمونه‌های جدیدی چون رنو پرمیوم 460 که مدام حضور آن پر‌رنگ‌تر می‌شود، ولوو FH جدید و DAF XF- 105 بسیار کم‌رنگ‌تر خواهد شد. اسکانیا با این شرایط بازار، هنوز هم مشتریانی دارد که در صف خرید آن انتظار می‌کشند و این نشان می‌دهد که اسکانیا با حضور دوباره چند‌ساله‌اش و البته به دور از تنش‌های سیاسی و تحریم‌ها، توانسته است به خوبی پای خود را در ایران محکم کند. اگر روزی قیمت‌ها به حدی برسد که خرید کشنده‌های نو، برای عده بیشتری از خریداران مهیا شود و قیمت قطعات یدکی نیز پایین بماند، اسکانیا را باید یکی از برنده‌های فروش در بازار داخل بدانیم؛ چرا که نگاه‌های بسیاری هنوز دنبال محصولات اسکانیاست.

مرسدس بنز آکسور

آکسور یار آشنای راننده‌های ایرانی است که حدودا از سال 1389 تولید آن متوقف شد. آکسور زمانی در کنار آکتروس و آتگو، محصولات معتبر و به‌روز ایران خودرو دیزل بودند که با رقبای اروپایی خود، دست و پنجه نرم می‌کردند. چند ماه قبل بود که خبر‌هایی از ورود دوباره این محصول نسبتا قدیمی آلمانی به جاده‌ها رسید. هر چند که ابتدا گمانه‌هایی درباره ورود نسل سوم این کشنده زده شد اما با پخش خبر‌های دقیق‌تری از آن و نمایش این کشنده در نمایشگاه‌ها، آکسور نسل دوم با یک تغییر چهره کوچک، دوباره خبر از ورود به جاده‌ها داد. آکسور به نسبت رقبای امروزی‌اش کمی قدیمی به نظر می‌آید؛ هرچند شاید رقبای آن نیز در برابرش امکانات چندان بیشتری نداشته باشند، اما حداقل از جعبه دنده‌های خودکار که امروزه پای ثابت امکانات محصولات اروپایی هستند، برخوردارند. آکسور با همان مشخصات نسل قبلی و فقط با تغییر در جلو پنجره و کمی شبیه‌شدن به نسل جدیدش، راهی بازار خواهد شد تا با قیمت احتمالی در حدود 550 میلیون تومان، ثابت کند که ارزش برند و پیشینه خوب، هنوز هم حرف اول را در بازار می‌زند. آکسور را باید از الان در این بازار، موفق به حساب آوریم؛ چرا‌که نام شناخته‌شده‌ای است، آزمایش خود را پس داده و مهم‌تر از همه ظاهرا قرار نیست تولید آن به درازا بکشد و عرضه‌ای محدود خواهد داشت.

مگر اینکه شرایط همکاری ایران خودرو دیزل و مرسدس بنز دوباره فراهم شود؛ همکاری‌ای که در سال 2015 به پایان چند دهه‌ای خود می‌رسد و تمام می‌شود. سادگی و خوشدستی تعمیر این کشنده در کنار امکانات نسبتا مناسب آن، برخورداری از نام و نشان بنز، استهلاک کم و نمایی که هنوز هم زیبا به نظر می‌آید، برخورداری از خدمات پس از فروش و گستردگی مراکز تعمیرگاهی آن، می‌تواند فروش آکسور را تضمین کند. اما این کشنده با داشتن مشخصاتی مثل سپر‌های بی‌رنگ، جلو پنجره بی‌رنگ و نبود فلاپ‌های اتاق و شاسی، داشتن جعبه دنده‌ای از نوع تقه‌ای و نسبتا قدیمی، تکان‌های زیاد اتاق، صندلی ثابت شاگرد، موتوری که هر چند با وجود سادگی آن، اما نسبت به رقبایش تکنولوژی کمتری دارد و عوامل اینچنینی، کمی در برابر رقبای امروزی‌اش قدیمی به نظر می‌آید. اما وقتی شرایط فعلی در حالی است که هنوز بنز دماغ‌دار دیروز و واگن هود امروز به خاطر سادگی تعمیر و خوشنامی‌اش، طرفداران زیادی دارد، آکسور نسل دوم حتما خواهد توانست مشتریانی را نیز، حتی در صف انتظار خود نگه دارد. این کشنده با موتور 12 لیتری خود، 428 اسب بخار قدرت تولید می‌کند که امروزه با این حجم، قدرت بیشتری گرفته می‌شود. رقبای آکسور را باید تمام کشنده‌ها اروپایی دانست و نمی‌توان آن را با دشمنان چینی آن، هم رده قرار داد؛ خصوصا که قیمت بالای آن، از این کار جلوگیری می‌کند.

آکسور اگر با این قیمت عرضه شود، هیچ اتفاقی در قیمت نمونه‌های کارکرده آن که امروزه زیر 400 میلیون خرید و فروش می‌شوند، نخواهد افتاد، ولی حباب قیمت نمونه‌های کم کارکرد آن را خواهد ترکاند.