در فرآیند طراحی و تولید گیربکس شش‌سرعته‌، بیش از ۱۳۵ قالب جدید با همکاری ۸۵ سازنده ساخته شده است

مدیرعامل شرکت صنعتی نیرومحرکه با اشاره به این‌که در فرآیند طراحی و تولید گیربکس شش‌سرعته‌، بیش از ۱۳۵ قالب جدید با همکاری ۸۵ سازنده ساخته شده است، گفت: «تولید گیربکس داخلی حدود ۸۷میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی طی چهار سال به دنبال خواهد داشت.»

داوود اسماعیل‌پور افزود: «پروژه راهبردی طراحی و توسعه گیربکس‌های جدید برای خودروهای سواری در راستای توسعه بومی‌سازی، به شرکت نیرو محرکه واگذار شد تا در کنار سایر سازندگان داخلی و با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان، پروژه‌های جدید طراحی و تولید گیربکس در سطح تکنولوژی‌های روز دنیا در داخل کشور اجرا شود.»

رانا پلاس پرچمدار شش‌سرعته ‌ها می‌شود

بنابراعلام مدیرعامل شرکت نیرومحرکه، گیربکس شش‌دنده همراه با پیشرانه EC۵ برای نخستین‌بار روی محصول رانا پلاس نصب شده و به بازار عرضه می‌شود و به‌تدریج روی محصولات دیگر ایران‌خودرو نیز تعبیه خواهد شد.

اسماعیل‌پور با بیان این‌که تولید و داخلی‌سازی این گیربکس در شرایط تحریمی کاری جهادی محسوب می‌شود، ادامه داد: «در طراحی گیربکس شش‌دنده از تکنولوژی‌های روز استفاده شده است.»

وی اظهار داشت: «کاهش مصرف سوخت به‌ویژه در سرعت‌های بالا، رانندگی در جاده‌ها و اتوبان‌ها، بهبود تعویض دنده و مطلوبیت بیشتر در رانندگی از مزایای این گیربکس است.»

به گفته مدیرعامل شرکت نیرومحرکه، بر پایه این گیربکس شش‌سرعته، نوع نیمه‌اتوماتیک آن با نام تجاری AMT۶ در دست توسعه است و تا پایان امسال تولید آزمایشی آن آغاز خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: «براساس نقشه راه  قوای محرکه، قرار است ایران خودرو  تا سال ۱۴۰۴ نیمی از محصولات تولیدی خود را با گیربکس اتوماتیک و نیمی دیگر را با گیربکس دستی تولید و روانه بازار کند.»

قوای محرکه جدید در محصولات ایران ‌خودرو

در زمینه عرضه آتی محصولات ایران‌خودرو با نسل جدید قوای محرکه، معاون تحقیقات، طراحی و تکوین محصول ایران‌خودرو نیز اعلام کرده است: «در راستای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی محصولات، مطابق با نقشه راه موتور و قوای محرکه ایران‌خودرو، ارتقای موتورهای جاری، تولید موتور سه‌استوانه و عرضه خودرو با گیربکس‌های جدید در دستور کار قرار دارد.»

کیانوش پورمجیب افزود: «برای حرکت بهتر خودرو در سرعت‌های بالا، کاهش مصرف سوخت و راحتی سرنشین، پروژه تولید گیربکس شش‌دنده را در دستور کار قرار داده ایم و رانا پلاس با گیربکس شش‌دنده امسال به بازار خواهد آمد و در پی آن، نقشه راه گیربکس نیمه‌اتوماتیک AMT را داریم که تا آخر سال نمونه اولیه آن تولید خواهد شد.»

وی افزود: دنا پلاس توربو با گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک و موتور EF۷TC هم که اوایل سال جاری به تولید رسید، به‌زودی به گیربکس شش‌سرعته دستی نیز مجهز خواهد شد. تا آخر امسال، ۲۰۷ را هم با گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک تولید خواهیم کرد.

پورمجیب ادامه داد: موتور EF۷ توربوشارژ مجهز به گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک بر روی محصول پروژه K۱۳۲ هم به کار خواهد رفت. همچنین خردادماه سال آینده دنا پلاس توربو با موتور ارتقایافته TU۵ و گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک به تولید انبوه خواهد رسید. پژوپارس نیز در آینده مجهز به گیربکس شش‌سرعته اتوماتیک خواهد شد.

پورمجیب همچنین از آغاز طراحی و توسعه گیربکس اتوماتیک DCT در سال جاری خبر داد و گفت: «ما با برنامه‌ای کاملا روشن، طراحی و تولید گیربکس اتوماتیک با ساخت داخل بالا را در دستور کار داریم و در بازه زمانی دوساله به تمام نیازهای مشتریان خود پاسخ خواهیم داد.»

هم به نفع خودروساز، هم به نفع مصرف ‌کننده

درحال‌حاضر حدود ۹۵ درصد تولیدات ایران‌خودرو با گیربکس دستی و ۴ تا ۵ نوع پیشرانه به بازار عرضه می‌شوند. در زمینه گیربکس‌های دستی میزان ارزبری هر گیربکس بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ یورو برآورد می‌شود. بدین‌ترتیب، ایران‌خودرو با داخلی‌سازی این گیربکس آن هم در نسخه شش‌سرعته جدید، صرفه‌جویی قابل توجهی را رقم خواهد زد.

تعداد دنده‌های گیربکس در یک خودرو نشان‌دهنده طیف سرعت‌های تعریف‌شده برای انتقال قدرت پیشرانه به چرخ‌ها است. بر این اساس، در شرایط مختلف می‌توان دنده یا سرعت متناسب با جاده و شرایط را انتخاب کرد. خودروهای ایرانی طی بیش از ۲۰ سال گذشته همواره از گیربکس‌های پنج‌سرعته دستی استفاده می‌کردند که درخصوص محصولات ایران‌خودرو بیشتر شامل گیربکس سری BE پژو می‌شود.

این گیربکس متدوال که در برخی خودروها با تغییرات اساسی همراه و عرضه شده، پنج‌سرعته است. اما دنده ششم در گیربکس جدید ایران‌خودرو با پایین نگه‌داشتن دور موتور (RPM)، هم موجب کاهش محسوس مصرف سوخت به میزان حداقل ۲.۵ درصد می‌شود و هم فشار روی موتور در سرعت های بالا را کاهش می‌دهد.

در نتیجه هم عمر پیشرانه با بهره‌گیری از این جعبه‌دنده افزایش خواهد یافت و هم این میزان کاهش مصرف سوخت در تیراژ ۵۰۰هزار دستگاه خودرو با میانگین مصرف سوخت ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و پیمایش ماهانه ۱۵۰۰ کیلومتر، موجب صرفه‌جویی ۱۸ میلیون لیتری در مصرف سوخت خواهد شد.

تفاوت رانندگی با گیربکس ‌های شش‌ سرعته

در خودروهای پنج‌سرعته با نزدیک‌شدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت، معمولا از سبک‌ترین دنده یعنی دنده پنجم استفاده می‌کنیم و در صورت افزایش سرعت به ۱۲۰ کیلومتر در ساعت باز هم در یک جاده معمول یا به‌اصطلاح کفی، دور موتور خودرو روی حدود ۴۰۰۰ دور در دقیقه باقی خواهد ماند. اما وقتی خودرو در مسیرهای طولانی برای چند ساعت در این وضعیت باقی می‌ماند، اگر به‌جای گیربکس پنج‌سرعته به گیربکس شش‌سرعته مجهز باشد؛ حدود ۵۰۰ دور در دقیقه، دور موتور در سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت کاهش پیدا می‌کند.

یعنی با ورود گیربکس به حالت Over Drive در دنده ششم، سرعت پیستون در سیلندر کاهش پیدا می‌کند که نتیجه آن احتراق کمتر در هر دقیقه و کاهش ۲.۵ درصدی مصرف سوخت و نیز کاهش محسوس استهلاک پیشرانه است.

علاوه بر این، در سرعت‌های پایین‌تری و مسیرهای شهری نیز با افزایش تعداد دنده یا سرعت در گیربکس، شتاب‌گیری با فواصل زمانی کمتر میان دنده‌های یکم تا ششم انجام خواهد شد و سریع‌تر خواهد بود. به‌ویژه در بزرگراه‌های شهری که سرعت باید زیر ۸۰ یا ۹۰ کیلومتر در ساعت حفظ شود و راننده احساس می‌کند در دنده چهارم دور ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ برای موتور بالا بوده و در دنده پنجم نیز باز هماهنگی خوبی میان دور موتور و سرعت خودرو وجود ندارد، دنده میانی کمک می‌کند تا از یک‌سو پیمودن بزرگراه با دنده سبک‌تری انجام شود و از سوی دیگر با کاهش فشار روی موتور، میزان مصرف سوخت و استهلاک آن پایین بیاید.