در ۱۲ دی ماه سال ۱۳۹۶ بود که علی علی آبادی مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت تعریفی جدید از خودروی لوکس در کشور را ارائه داد. این مقام مسئول معتقد بود که تعریف خودروی لوکس دستخوش تغییراتی شده است.

علی علی‌آبادی اظهار کرد: با توجه به اینکه واردات خودرو‌های لوکس، باعث خروج ارز از کشور می‌شد، از مدت‌ها پیش این بحث مطرح شد که جلوی واردات خودرو‌های لوکس گرفته شود.

وی افزود: بر این اساس محدودیت‌هایی مبنی بر منع واردات خودرو‌های بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی ابلاغ شد، اما همچنان این قانون پاسخگو نبود و در جلسات متعدد مطرح می‌شد که چرا هنوز واردات خودرو‌های لوکس ادامه دارد؟ اما چرا این قانون مجددا تغییر کرد؟

در صنعت خودروسازی جهان، کلاسی وجود دارد که در اکثر اتاق‌ها سهیم است و بیشتر به جای پرداختن به مسائل فنی، به بیان نوعی حس اقتصادی می‌پردازد. خودرو‌های لوکس، معیاری است که در هر کشوری معنای خاص خود را دارد. در برخی کشور‌ها به خودرویی لوکس گفته می‌شود که برندی معتبر مثل ب‌ام‌و، بنز و لکسوس را داشته باشند.

در برخی کشور‌ها خودرو‌های بالای 100 هزار دلار را لوکس می‌دانند. در برخی دیگر وجود بعضی امکانات را در کنار برند ملاک قرار می‌دهند. هر چه که است، خودرو لوکس تعریفی دارد که به زیر کاپوت خودرو زیاد ربطی ندارد. بلکه معیار‌هایی را برای انتخاب این دسته از خودرو‌ها انتخاب می‌کنند که به موقعیت اجتماعی مالکان ربط پیدا کند. در کشور ما به خودروی لوکس نگاهی جدید صورت گرفت که تمام قواعد بالا را نقض می‌کند.

تعریف غلط خودروی لوکس!

مسیح فرزانه کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به تعریف خودرو لوکس در کشور و دنیا، گفت: تعریف خودروی لوکس بر مبنای حجم موتور در هیچ کجای دنیا مرسوم نبوده و نیست و ما خودرو‌هایی مثل فورد ماستنگ یا شورولوت کوروت یا مدل‌های گوناگون تویوتا، هیوندای، کیا، فولکس واگن و... در دنیا داریم که موتور‌های بالای ۲۵۰۰ سی سی دارند، اما در کلاس ماشین‌های لوکس قرار نمی‌گیرند.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: قانون منع واردات را برای خودروهای لوکس وضع کردند که این قانون در مرحله نخست بازدارنده نبود! زیرا برخی از فعالان بازار خودرو که اشراف مناسبی بر روی کلاس‌های خودرویی داشتند، در ابتدا اقدام به واردات حدود ۵۰ دستگاه ب ام و i۸ مدل ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ کردند. آی ۸ که یک خودروی لوکس اسپورت کوپه محسوب می‌شود دارای یک موتور ۴ سیلندر ۱.۵ لیتری توربو و دو موتور الکتریکی است که حدودا رنج قیمتی آن بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار دلار است.

فرزانه ادامه داد: این خودرو‌ها آن زمان، چون گنجایش موتورشان بر طبق عرفی که قانون مشخص کرده بود، (یعنی ۲۵۰۰ سی سی) بالای این مقدار نبود و با توجه به اینکه خدمات پس از فروش برند BMW در کشور هم وجود داشت، با پاس کردن استاندارد‌ها موفق به دریافت پلاک ملی شد و در آن زمان از ۱ تا ۱.۵ میلیارد، قیمت گذاری شدند و این روز‌ها قیمت نمونه‌های کم کار این ماشین تا ۹ میلیارد تومان نیز در بازار اعلام می شود.

او افزود: اما پس از ورود آن به بازار، تازه برخی سازمان‌ها و تصمیم گیرنده هایشان از ورود آنها مطلع شدند، در حالی که عزمشان را جزم کردند که کلا دیگر خودروی لوکس وارد نشود، پس قانون وضع شده شان دارای نواقصی بود و باید اصلاح می شد، به همین دلیل تغییرات دیگری حاصل شد.

این کارشناس خودرو در خصوص صحبت های علی آبادی مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ، گفت: علی آبادی گفته بود، نمی‌توان فقط حجم موتور خودرو را ملاک لوکس بودن آن قرار دهیم،بنابراین بحث ارزش خودرو نیز به این مورد افزوده و تصمیم بر این شد که برای واردات خودرو‌ها علاوه بر اینکه لازم است حجم موتور آن‌ها بیش از ۲۵۰۰ سی سی نباشد، ارزش خودرو نیز نباید بیش از ۴۰ هزار دلار باشد.

فرزانه گفت: وضع چنین قانونی یعنی عملا تعریف نادرست از یک کلاس خودرویی، البته در همان زمان کارشناسان بسیاری به انتقاد از این قانون پرداخته و آن را تعریفی ناصحیح اعلام کردند، اما طبق معمول به صدایشان توجهی نشد. بعد از این داستان بود که هر چه خودرو از برند‌های مرسدس بنز و ب ام و و در بازار بود، داخل این تعریف قرار گرفت و با ممنوعیت واردات مواجه شد.

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: کیا هیوندای و تویوتا نیز که در هیچ کجای دنیا برند لوکس نیستند، در این زمره قرار گرفتند و عملا همین تعریف نادرست ذهن عموم مردم را به این سو سوق داد که می‌توان اکثر خودرو‌های وارداتی را خودروی لوکس نامید و مالکشان در زمره افراد خاص قرار می‌گیرند!

فرزانه ادامه داد: در این میان برخی رسانه‌ها نیز به دلیل انتشار همین تعاریف غیر استاندارد، سبب فراگیر شدن خبر و تاثیر آن بر ذهن مردم و مصرف کنندگان شدند. بعد از آن نیز کلا واردات خودرو ممنوع شد و قیمت خودرو‌ وارداتی به خاطر دلایل متفاوتی از جمله افزایش نرخ ارز و وضع این قانون و بسته شدن واردات رو به افزایش افسار گسیخته گذاشت.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: نکته جالب این بود که در همان زمان علی آبادی در پاسخ به اینکه چنین تصمیمی چه تاثیری در قیمت خودرو‌هایی مانند بنز، بی‌ام‌و، لکسوس و...که واردات آن‌ها قطع می‌شود، خواهد گذاشت؟ در پاسخی جالب توجه گفت: فکر نمی‌کنم قیمت این خودرو‌ها افزایش پیدا کند، چرا که دلیلی برای این موضوع وجود ندارد.

 به هر حال آنچه مصوب شده، تصمیم هیات وزیران است. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که وقتی واردات یک خودرو متوقف می‌شود، خدمات پس از فروش آن نیز به مرور محدود و تعطیل می‌شود، بنابراین طبیعی است قیمت آن خودرو کاهش یابد.

 اما آیا قیمت خودرو‌های وارداتی و قطعاتشان کاهش یافت؟

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: دقیقا طبعات این تصمیم هیئت محترم وزیران سبب افزایش قیمت خودرو‌ها و ضعیف شدن خدمات پس از فروش در پروسه زمانی کوتاهی شد.

فرهاد احتشام‌زاد رئیس انجمن واردکنندگان خودرو بیان کرد: در سال ۹۳ مصوبه‌ای اجرا شد که به سبب آن واردات خودرو‌های با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی به علت لوکس بودن ممنوع اعلام شد. تعریف خودروی لوکس بر مبنای حجم موتور دسته‌بندی نادرستی است بر همین اساس پیشنهادی برای اصلاح این مصوبه به دولت ارسال شد.

رئیس انجمن واردکنندگان خودرو تصریح کرد: بر اساس این پیشنهاد برای تعریف خودروی لوکس ابتدا قیمت آن سپس میزان مصرف سوخت آن مورد توجه قرار می گرفت.

احتشام زاد در خصوص آینده بازار خودرو‌های وارداتی اظهار کرد: در صورت آزادسازی واردات فضای رقابت شفاف‌تر شده و قیمت‌گذاری روند منطقی‌تری به خود می‌گیرد.

اما تعریف خودروی لوکس در همه جای دنیا چیست؟

در دنیا ۷ کلاس خودروی لوکس وجود دارد که شامل 7 کلاس می شود. کلاس اول خودرو‌های جمع و جور و جامع مثل مرسدس بنز‌های A کلاس و GLA، ولوو V۴۰ و یا ب ام و‌های سری ۱ و ۲ و آلفارومئو جولیتا است،  کلاس دوم خودرو‌های سواری اسپورت جمع و جور مثل مرسدس بنز C کلاس و ب ام و سری ۳ است.

کلاس سوم خودرو‌های میان سایز مثل مرسدس بنز E کلاس و ب ام و سری ۵، کلاس چهارم خودرو‌های تمام سایز مثل ب ام و سری ۷ و مرسدس بنز اس کلاس و مزراتی کواتروپورته و پورشه پانامرا،  کلاس پنجم خودرو‌های فوق لوکس رولزرویس فانتوم یا بنتلی فلایینگ اسپر، کلاس ششم خودرو‌های جی تی مثل اس کلاس کوپه AMG و کلاس هفتم شاسی بلند‌های لوکس مثل پورشه کاین، ب ام و ایکس ۵ و... است.

تمامی این تعاریف ما را یاد این غزل پرمعنا می‌اندازد که به قول شاعر: میان ماه من تا ماه گردون... تفاوت از زمین تا آسمان است؟! و حال نرخ تورم در ایرانقیمت خودروهای داخلی را به قدری افزایش داده که در رمره خودروهای لوکس قرار گرفته اند!