در کشور ما به دلیل اوضاع بد اقتصادی هر جا خبر از اعطای کوپن، امتیاز ، قرعه کشی و سهمیه باشد بازار خرید و فروش کد ملی و امتیاز مطرح می شود و تبدیل به ایجاد بحران و سواستفاده از برخی از افرادی می شود که به دنبال کسب سود از این طریق هستند. متاسفانه باید گفت رانتی که در این موارد وجود دارد دلیل اصلی این داستان می باشد. پیش از این در بحث سهمیه دلار دولتی این موضوع خیلی شایع بود و در قبل تر از آن بحث خرید و فروش کوپن مواد خوراکی خیلی داغ بود. از سال 99 هم که پای قرعه کشی ها در ثبت نام های خودروسازان باز شد خرید و فروش کد ملی برای استفاده از رانت بسیار قابل توجه در این طرح ها راه افتاد.

با فروش سراسری خودرو در ایران، روزانه شاهد خرید و فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو هستیم. از شرایط پیش فروش خودروهای کشور خودرو این مورد که خودرو اولی‌ها با اولویت بالاتری می‌ توانند در این سامانه ثبت نام کنند سبب شده تا افرادی به فکر خرید و فروش کد ملی باشند.

سایپا و ایران خودرو هر دو شرکت هایی هستند که ثبت کد ملی را برای ثبت نام اعمال کردند تا مشکل هجوم به سایت ها را حل و فصل کنند. اما همین مسئله موجب شده بعضی افراد تمایل داشته باشند به اسم دیگران، در این سرمایه‌گذاری سودآور شرکت کنند و رقم های میلیونی کسب کنند.
 
خرید کارت ملی برای ثبت نام خودرو معمولا طی مراحل قانونی انجام شده و شخص متقاضی اجاره کارت ملی با شخص واگذار کننده کارت به دفترخانه اسناد رسمی رفته و متقاضی از واگذارکننده وکالت کلی و بلاعزل برای استفاده از کارت ملی وی می‌گیرد که قطعا تبعاتی در پی دارد و بی ایراد و سوء استفاده نخواهد بود.

در ادامه می پردازیم به شرایطی که شرکت های سایپا و ایران خودرو برای فروش خودروهای خود ایجاد کردند و مسائل پیرامون خرید کد ملی برای ثبت نام خودرو و همین طور روند قانونی این امر که پیش از این قرار بود دست دلالان را کوتاه کند اما سبب شد کار آنها شکلی قانونی به خود گیرد. برای اطلاعات بیشتر همراه ما باشید.

 
شرایط مشترک ثبت نام خودرو در شرکت های سایپا و ایران خودرو

در اردیبهشت ماه سال 99 که از طرح قرعه کشی خودرو بر اساس کارت ملی در وزارت صمت رونمایی شد سیاستگذار خودرو تاکید داشت که بهترین مسیر حذف دلالی و تقاضای کاذب در بازار، قرعه‌ کشی است که عدالت را بین متقاضیان برقرار می کند. مهمترین اطلاعاتی که سایپا از ثبت نام کننده ها درخواست کرده بود مواردی مانند کد ملی و گواهینامه رانندگی است تا اطمینانی در جهت عدم وجود سابقه در دریافت خودرو پیش از ثبت نام ایجاد کند. اما همیشه راهی پیدا می شود که از شرایط به نفع یک عده خاص بهره برد.

به‌ این ترتیب از اواخر اردیبهشت 99 خودروسازان برای فروش محصولات تولیدی خود، پیش‌ فروش یکساله و فروش‌های فوق‌ العاده با تحویل سه ماهه را در دستور کار قرار دادند. اما شرکت در قرعه‌ کشی‌ها چندان آسان به نظر نمی‌رسید، چرا که سیاستگذار با قرار دادن شروط سخت گیرانه اعتقاد داشت می‌تواند از تقاضای کاذب خرید جلوگیری کند البته این افراد فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو در میان قشر ضعیفی که توان خرید خودرو ندارند را از یاد بردند. قشر ضعیف جامعه که برای پول بیشتر و تهیه نیازهای روزانه خود مجبور به خیلی کارهای دیگر نیز هست و سوء استفاده دیگران از اطلاعات هویتی آنها و خرید کد ملی برای ثبت نام خودرو در نظرشان کار مورد داری نیست.

در ادامه به شرایط ثبت نام خودرو می پردازیم:

1. با هر کدملی تنها شرایط ثبت‌نام و خرید یک دستگاه خودرو از خودروسازان برای داوطلب وجود دارد.

۲. داوطلبان خودرویی که در 36 ماه اخیر اقدام به خرید خودرو از شرکت های خودروساز کرده‌اند، مجاز به ثبت نام نیستند.

۳. هر داوطلبی حتما باید گواهینامه رانندگی معتبر ثبت شده داشته باشد در غیر این صورت ثبت نام انجام نمی شود. 

۴. محدوده سنی خریدار خودرو باید بالاتر از 18 سال باشد و کد ملی، شماره تلفن همراه، مشخصات حساب بانکی، همه باید متعلق به داوطلب ثبت‌ نام‌ کننده باشد.

۵. داوطلب خودرو نباید پلاک خودرو فعال و نصب شده داشته باشد.

۶. خریدار خودرو به هیچ عنوان حق فروش وکالتی خودرو را ندارد و خودروی فروخته شده قابل صلح نیست.

۷. اگر در راستی‌آزمایی مراحل فروش، تکمیل وجه، تحویل خودرو و حتی در بازه زمانی پس از تحویل خودرو، مشخص شود که خریدار از ضوابط گفته شده یا در فرآیند ثبت‌نام پیروی نکرده، خودروی وی توقیف و مطابق با قانون با آن برخورد می‌شود.

۸. هر خودروی صفر کیلومتری که در فرآیند تحویل فرد پذیرفته شده قرار ‌گیرد حداکثر باید ظرف مدت سه‌ ماه برای استفاده از ضمانت به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه کند.

۹. داوطلبان باید با دقت کافی شماره شبای خود را وارد سامانه کنند و از صحت آن کاملا آگاه باشند، چرا که مسئولیت ورود شماره شبا بصورت اشتباه و در نهایت برگشت پول به فرد دیگر بر عهده ثبت‌ نام‌ کننده است.

۱۰. علاوه بر شرایط ذکر شده در بالا سند خودرو تا یک سال در رهن شرکت خودرو ساز باقی خواهد ماند.

 
با اینکه شرایط بالا سبب شده تا خیلی ها دیگر نتوانند برای ثبت نام اقدام کنند اما همچنان شکافی در قوانین وجود دارد تا ثبت نام خودرو با کارت ملی دیگران امری غیر ممکن نباشد. چون خرید کد ملی برای ثبت نام خودرو از راه قانونی با ایجاد وکالت به شخص مورد نظر داده می شود و جلوگیری از آن قطعا مشکلات و مصائبی به همراه دارد. برای تنظیم وکالت نامه، متقاضی خرید کد ملی برای ثبت نام ماشین به همراه شخص واگذار کننده کارت ملی به دفترخانه اسناد رسمی می‌روند و متقاضی از واگذارکننده وکالت کلی و بلاعزل برای استفاده از کارت ملی شخص می‌گیرد.

 
مهمترین عامل موثر در فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو

 کارشناسان حوزه خرید وفروش خودرو سعی داشتند با اعمال سختگیری ها از دسترسی دلال ها بکاهند اما با شروع قرعه‌ کشی‌ها در حوزه خودروهای سایپا و ایران خودرو ‌طوری شد که سیاستگذاران با برگزاری این قرعه‌کشی‌ها مجوزی صادر کردند تا متقاضیان در صورت برگزیده شدن می‌توانند از رانت بازار خودرو بهره‌مند شوند و بازار فروش کد ملی برای ثبت نام ماشین قوت پیدا کرد. در این میان دبیر انجمن خودروسازان در همین زمینه عنوان کرد که در سال گذشته حدود 100 هزار میلیارد تومان رانت از سوی دو خودروسازی بزرگ کشور در میان سرمایه‌گذاران (حدود 80 درصد برندگان قرعه‌کشی) و خریداران واقعی (20 دررصد برندگان قرعه‌کشی) توزیع شده است و بازار داغ خرید و فروش کد ملی برای ثبت نام ماشین همچنان پر رونق باقی مانده است.

با اوج‌گیری کاهش قیمت بازار دیگر تعداد کمتری داوطلب شرکت در قرعه کشی و دریافت ماشین شدند و این امر سبب شد تا افت ورودی نقدینگی به خودروسازی‌ها اتفاق بیافتد خودروسازان به دنبال راه چاره ای برای جلوگیری از وضع موجود شدند. اولین کاری که به فکر خودروسازان ایرانی افتاد حذف تدریجی شروط شرکت در قرعه‌کشی‌ها بود. خودروسازان در سال جدید دو شرط رهن یک‌ ساله خودرو‌ها و ممنوعیت ثبت‌ نام و صدور فاکتور در ایران خودرو و سایپا را در 48 ماه گذشته حذف کردند که سبب دست درازی دوباره دلالان و استفاده از روش خرید کد ملی برای ثبت نام خودرو در حال حاضر شده است. 

علاوه بر موارد بالا حالا متقاضیان محصولات سایپا و ایران خودرو مانند کوئیک، وانت پراید، ساینا و هایما فقط با کارت ملی می‌توانند نسبت به خرید این خودرو‌ها اقدام کنند و این قانون نشان داده که خودروسازان آن چنان که تصور می شد دیگر نگران دلالان و خرید و فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو نیستند و بیشتر به اندوخته های خود فکر می کنند. اگر دولت جدید به فکر تغییر رویه در مورد قیمت های خودرو نباشد و مکانیزم عرضه و تقاضا را پیاده نکند دلالی و فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو همچنان ادامه خواهد داشت.

 
قیمت فروش کد ملی برای ثبت نام خودرو سایپا و ایران خودرو 

افزایش فاصله قیمت کارخانه و بازار به سبب افزایش تیراژ تولید محصولات ناقص اتفاق افتاده است و برآوردها حاکی از آن است که شرکت‌های خودروسازی تا پایان خرداد ماه امسال بیش از 125 هزار دستگاه خودرو در کف پارکینگ‌های خود نگه داشته‌ اند. تعداد خودرو ها در انبار خودروسازان در پایان خرداد ماه سال جاری به نسبت مدت مشابه در سال گذشته حول و حوش 58 درصد رشد کرده است و تا  تیر ماه به حدود 140 هزار دستگاه رسیده است. 

این تغییرات قیمت و طراحی قرعه کشی هایی برای فروش خودروهای دپو شده سبب شد ثبت نام خودرو با کارت ملی اجاره ای در میان مردم باب شود. طبق تحقیقات انجام شده اجاره کارت ملی برای ثبت نام ماشین از یک میلیون شروع شده و به پنج میلیون تومان هم رسیده است. 

 
سخن پایانی

قیمت سرسام آور ماشین بی شک یکی از دلایل انحطاط بازار خودرو است . تفاوت قیمت کارخانه و بازار عاملی شده تا خرید و فروش کد ملی برای ثبت نام ماشین سایپا و ایران خودرو توسط  دلالان انجام شود. خرید کد ملی برای ثبت نام خودرو از نظر قانون مشکلات بسیاری دارد اما از نظر جامعه ای که نیاز های مالی تامین نشده زیادی دارد نیز باید بررسی شود و کارگذاران دولتی مسبب این امر نقد شوند.