از ابتدای سال جاری بازار خودروی کشور نوسانات قیمتی زیادی را تجربه کرده است. اما در دوهفته اخیر به دلیل رفت و برگشت افزایش قیمت و نزدیک شدن به مذاکرات برجام بازار خودرو در شوک فرورفته و منتظر تغییرات جدید قیمتی است.

بررسی وضعیت بازار خودرو در پاییز سال جاری نشان می‌دهد که در این فصل بازار با حواشی زیادی مواجه شده است؛ در مهر ماه بازار خودرو متأثر از بازتاب‌های مربوط به مصوبه مجلس مبنی بر آزادسازی واردات خودرو قرار گرفت و قیمت‌ها به سمت نزولی شدن و یا ثبات حرکت کردند؛ اما با ورود به آبان بازار خودرو تحت تأثیر احتمال افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو، نوسانات نرخ ارز و اخبار بین‌المللی سیگنال‌هایی در مورد افزایش قیمت دریافت کرد که در نهایت منجر به نوسان شدید قیمت شد؛ تا جایی که برای محصولات پرتیراژ خودروسازان در کف بازار افزایش قیمت غالباً بین ۵ تا ۲۵ میلیون تومان رقم خورد.

در اواخر آبان ماه و پس از رفت و برگشت افزایش قیمت، آشفته بازار خودرو در یک شوک فرو رفت؛ همزمانی این اتفاق با نزدیک شدن به مذاکرات برجام، دایره این شوک را گسترده‌تر کرد و بازار بیش از پیش قفل شد؛ به گونه‌ای که طی دو هفته گذشته نه تنها تعداد فروشندگان کاهش یافته بلکه خریداران نیز کاملاً از بازار خارج شده‌اند.

از سویی دیگر نیز به دلیل عدم تعیین تکلیف قیمت خودرو، دلالان نیز انگیزه‌ای برای جولان در بازار نداشته و تزریق سرمایه و تقاضای کاذبی در بازار خودرو مشاهده نمی‌شود.

بازار خودرو قفل است

در این رابطه سعید موتمنی رئیس اتحادیه فروشندگان و نمایشگاه داران خودرو در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: از ابتدای سال جاری، بازار خودرو درگیر اخبار زیادی شده که مهم‌ترین آن تعیین تکلیف مذاکرات هسته‌ای است. مصرف کنندگان می‌گویند با توجه به مذاکرات، همچنان برای خرید صبر کرده و منتظر کاهشی شدن قیمت‌ها خواهند ماند.

وی افزود: در مقابل وقتی قیمت ارز بالا می‌رود، تعداد فروشندگان نیز کاهش پیدا می‌کند و بازار اصطلاحاً قفل می‌شود.

موتمنی گفت: دو موضوع مذاکرات برجام و تصمیم نهایی ستاد تنظیم بازار در مورد قیمت خودرو، منجر به قفل شدن بازار شده است و دو طرف خریدار و فروشنده منتظر اعلام نهایی اخبار این دو حوزه هستند.

وی با بیان اینکه با توجه به عدم مشخص بودن آینده بازار خودرو، تقاضای کاذب در بازار کاهش یافته است، افزود: خروج تقاضای کاذب از بازار باعث شده با تلاطم‌های کوتاه‌مدت، میزان تغییر قیمت خودرو نسبت به گذشته کاهش پیدا کند. البته باید توجه داشت که قیمت خودروهایی مانند پراید که دیگر تولید نمی‌شوند و خودروهایی مانند پژو ۲۰۷ که عرضه محدودی دارند تغییرات زیادی می‌کند.

خریدار و فروشنده در حالت انتظار

محمد قاسمی یک فعال بازار خودرو نیز گفت: بازار خودرو مثل ماه‌های گذشته در حالت انتظار است؛ هم خریدار و هم فروشنده منتظر تغییرات چه از جانب اخبار سیاسی و چه از جانب اخبار اقتصادی و تعیین تکلیف قیمت خودرو هستند.

وی افزود: خریداران واقعی که قیمت‌های فعلی بازار نیز برایشان گران است، به امید کاهش قیمت دست از خرید کشیده‌اند و فقط برای کسب اطلاع از آخرین قیمت‌ها، در بازار حضور می‌یابند.

قاسمی گفت: در حال حاضر خرید و فروشی خاصی در بازار وجود ندارد و قیمت‌ها نیز با اختیار فروشنده تغییر می‌کند در حالی که خریداری وجود ندارد. البته نکته مهم این است که قیمت‌ها در فضای مجازی با بازار تفاوت دارد.

این فعال بازار خودرو تصریح کرد: در فضای مجازی قیمت‌ها عمدتاً بالاتر از سطح بازار ثبت می‌شود.

وضعیت قیمت‌ها در بازار خودرو

نکته قابل توجه در مورد قیمت خودرو آن است که تفاوت بین قیمت کارخانه و بازار رانتی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومانی نصیب دلالان می‌کند و خودروسازان هیچ بهره‌ای از این مبالغ نمی‌برند و هر روز بر زیان انباشته آنها افزوده می‌شود.

با این حال بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که از اواخر آبان تا امروز ۷ آذر ماه، اگرچه قیمت‌ها خارج از محدوده قدرت خرید اغلب مصرف کنندگان است اما بر خلاف انتظارات با افزایش قابل توجهی همراه نبوده است.

باید توجه داشت که تغییرات قیمتی خودروی پراید به دلیل توقف تولید این محصول از سال گذشته است.

در جدول زیر میانگین قیمت‌های روز خودرو آمده است.