در دنیای امروز با پیشرفت تکنولوژی در صنعت خودرو و افزایش دغدغه های محیط زیستی، خودروهای پاک پای خود را به بازارهای جهانی باز کرده اند.
قیمت بالای سوخت، نیاز به کاهش وابستگی به نفت، کاهش آلودگی و آلایندگی و جلوگیری از گرمایش کره زمین دلایل اصلی حرکت بازار به سمت خودروهایی با سوخت پاک هستند.
درحال حاضر، خودروهای تمام برقی، خودروهای هیبریدی و خودروهای پلاگین هیبریدی که با نام PHEV نیز شناخته می شوند در بازارهای جهانی و البته ایران حضور دارند. خودروهای برقی را که کنار بگذاریم، تاکنون با این سوال مواجه شده اید که خودروی هیبریدی و پلاگین هیبریدی چه تفاوتی دارند؟ برای گرفتن پاسخ این سوال بهتر است این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
خودروهای هیبریدی (Hybrid Electric Vehicle) برای نخستین بار در دهه 2000 میلادی همه گیر شدند و تویوتا با مدل پریوس سردمدار این حرکت بود. خودروهای هیبریدی از یک موتور درون سوز (بنزینی یا دیزلی) به همراه یک یا چند موتور برقی و یک باتری پک برای تامین انرژی مورد نیاز موتور برقی استفاده می کنند. تکنولوژی خودروهای هیبریدی در سالهای اخیر اما تغییرات محسوسی داشته و بازدهی این نوع خودروها بهبود قابل توجهی یافته است.
در خودروهای هیبریدی، بار اصلی حرکت خودرو به دوش موتور درون سوز است و موتور برقی در نقش مکمل ظاهر می شود. خودروهای هیبریدی تنها در سرعت های پایین و در صورت صلاحدید سیستم هیبریدی می توانند تنها با اتکا به موتور برقی حرکت کنند و راننده هیچ دخالتی در انتخاب قوای محرکه ندارد. همچنین شارژ موتور برقی نیز تنها توسط موتور بنزینی انجام می شود.
این خودروها مصرف سوخت بسیار پایینی دارند و هزینه نگهداری از آن ها نیز ناچیز است. یکی از مشهورترین نمونه های این مدل خودروها در ایران، لاماری ایما HEV است که توسط شرکت آرین پارس موتور به صورت وارداتی به بازار عرضه می شود.
به عنوان مثال، خودروی لاماری هیبریدی در سرعت های پایین به صورت خودکار روی موتور برقی سوئیچ کرده و موتور بنزینی را به طور کامل خاموش می کند تا مصرف سوخت به حداقل برسد. با این حال، در صورتی که راننده با فشار دادن پدال گاز به قدرت بیشتری احتیاج داشته باشد و شارژ باتری ها کاهش پیدا کند، موتور بنزینی بلافاصله برای حمایت از موتور برقی وارد مدار می شود. به لطف استفاده از گیربکس DHT، این خودرو به خوبی می تواند در سرازیری ها با استفاده از انرژی حرکتی چرخ ها باتری های خود را شارژ کند به صورتی که در یک رانندگی نرمال، در اکثر مواقع شارژ باتری ها بیش از 70 درصد است و تقریبا می توان گفت اسین خودرو در 90 درصد مواقع در سرعت های پایین، بدون استفاده از پیشرانه درونسوز خود حرکت می کند، دیگر خاصیت استقاده از گیربکس DHT نیز این است که در خودرویی مثل لاماری ایما HEV، راننده در اکثر موارد متوجه چگونگی کارکرد قوای محرکه خودرو نمی شود و می توان گفت همه سوییچ کردن های خودرو بین موتور برقی و بنزینی در نامحسوس ترین حالت ممکن انجام می شود...!
خودروهای هیبریدی با توجه به اختلاف وزن کم با مدل های بنزینی و نیز بهره بردن از گشتاور بالای موتور برقی در لحظه، عموما قابلیت های حرکتی قابل قبولی نیز دارند! برای مثال حس و حال شتاب گیری با لاماری ایمای HEV کاملا با مدل بنزینی این خودرو متفاوت است.
خودروهای پلاگین هیبرید (Plug-in Hybrid Electric Vehicle) جدیدتر هستند و در قیاس با هیبریدی های معمولی تفاوت هایی ساختاری، اما جزئی دارند.
خودروهای PHEV نیز مانند HEV ها از یک موتور درون سوز به همراه یک یا چند موتور برقی استفاده می کنند. اما برخلاف سیستم هیبریدی عادی، در خودروی پلاگین هیبرید وظیفه اصلی حرکت اتومبیل به دوش موتور برقی است و موتور بنزینی در نقش مکمل ظاهر می شود. خودروهای PHEV می توانند به انتخاب راننده و با فشردن یک کلید از داخل کابین، مسافتی (هرچند کوتاه) را تنها با اتکا به موتور برقی طی کنند و با تمام شدن شارژ موتور برقی، موتور بنزینی برای شارژ مجدد باتری ها شروع به فعالیت می کند.
خودروهای PHEV باتری های بزرگ تری نسبت به HEV ها دارند و همانطور که از نام آن ها پیداست، قابلیت شارژ مستقیم از طریق برق شهری را نیز دارند. از مشهورترین خودروهای پلاگین هیبرید حال حاضر بازار ایران می توان از میتسوبیشی اوتلندر PHEV است که در دهه گذشته توسط شرکت آرین موتور پویا به بازار ایران عرضه می شد نام برد. ب ام و i8 و تیگو 8 پرو E پلاس نیز دیگر پلاگین هیبریدی های معروف بازار هستند.