آیا خریداران خودرو باید منتظر التهاب بیشتر بازار باشند؟!

دو خودروساز بزرگ کشور از فروش فوری هفتگی بصورت مستمر خبر داده اند تا عرضه بیشتری از محصولات تولیدی را به بازار خودرو داشته باشند ولی آیا ایران خودرو و سایپا تنها با افزایش 10 درصدی که در قیمت محصولاتشان لحاظ شده است قانع شده اند عرضه را افزایش دهند؟ یعنی می توان امیدوار بود تا انتهای سال روند فروش فوری خودروهایشان را ادامه می دهند و دیگر از زیان دهی خارج خواهند شد و همه مشکلاتشان به خصوص تولید خودروهای ناقص به طور کامل حل شده و دیگر شاهد این مسائل نخواهیم بود؟

شرایط قیمت‌گذاری خودروهای داخلی به‌گونه‌ای شده است که هر روزه حاشیه‌ها و حرف‌های ضد و نقیضی درمورد آن زده می‌شود. در این بین روز گذشته خبرهای ناامیدکننده‌ای بازار خودرو را تحت‌تاثیر قرار داد که از احتمال دخالت سازمان حمایت از مصرف‌کننده در فرآیند تعیین قیمت خودرو حکایت دارد.

این اتفاق احتمالا سبب می‌شود روند کاهشی بهای خودروهای داخلی متوقف شود و دوباره با سیر صعودی قیمت دراین بخش از بازار مواجه شویم. از طرفی می‌توان پیش‌بینی کرد بازار خودروهای داخلی دوباره با نوسان قیمت مواجه شود. این رویه در بازار خودرو از سال ۱۳۹۶ آغاز شده است و گویا همچنان ادامه خواهد داشت.

خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که دولت قصد دارد قیمت محصولات ایران‌خودرو و سایپا را برخلاف برنامه‌ریزی‌های سابق تنها به‌میزان ۱۰ درصد افزایش دهد.

 افزایش ۱۰ درصدی قیمت کارخانه سبب می‌شود خودروسازان داخلی از زیان خارج نشده و همچنان از عرضه گسترده خودداری کنند؛ زیرا هزینه تمام‌شده تولید بالاتر از قیمت تعیین‌شده خواهد ماند و برای آن‌ها انگیزه‌ای نمی‌ماند.

افزایش ناکافی قیمت کارخانه‌ای محصولات ایران‌خودرو و سایپا سبب می‌شود عرضه افزایش پیدا نکند و درنتیجه قیمت بازار محصولات داخلی نیز کاهشی نداشته باشد که آسیب آن به‌همان مصرف‌کنندگانی می‌رسد که نهاد حمایت از مصرف‌کننده برای حفاظت از حقوق آن‌ها وارد میدان شده است.

محول شدن وظیفه قیمت‌گذاری به‌سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان معمولا مورد انتقادات کارشناسان است زیرا دلیل اصلی این آشفتگی‌ها موضوعی است که همواره درمورد آن صحبت می‌شود و آن را عامل اصلی نوسانات قیمت می‌دانیم. اگرچه این عامل نوعی بهانه از سوی دلالان برای افزایش و نوسان قیمت محصول در بازار است. درعین حال این‌که قیمت خودرو هم‌زمان با کاهش بهای ارز پایین نمی‌آید، از مواردی است که کارشناسان در بحث نوسان قیمت خودرو به‌شدت به‌آن انتقاد دارند.

قیمت دلار طی یکی دو هفته اخیر به‌کانال ۲۹ هزارتومان صعود کرد، اما درادامه یک پله به‌عقب برگشت و دوباره درکانال ۲۸ هزارتومان قرار گرفت. این درحالی است که از اوایل هفته جاری نرخ ارز به‌کانال ۲۷ هزارتومان برگشت و ریزش مناسبی داشت. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد دراین شرایط نه‌تنها قیمت خودرو در بازار با افت محسوسی مواجه نشده بلکه با وجود ریزش نرخ ارز قیمت خودرو به‌شکل روزانه درحال افزایش است!

از طرفی باید گفت درچنین شرایطی مشخص می‌شود که علاوه‌بر نوسانات نرخ ارز وضعیت بازار خودرو به‌عوامل دیگری نیز وابسته است که از آن جمله می‌توان به‌دور جدید مذاکرات و اخبار لحظه‌ای از ایـــن رویداد اشاره کرد.

بررسی‌ها دربازار خودرو حکایت از آن دارد که قیمت‌ها بعد از یک دوره افزایش همچنان درسیکل نوسان قرار گرفته است. البته نکته اساسی نامشخص بودن سیاستگزاری درخصوص بازار و نحوه قیمت‌گذاری است که بازار را به‌صورت بالقوه ملتهب نگه داشته و ممکن است درصورت تغییرات قیمت دلار، بازار خودرو هم از بازار ارز تاثیر بگیرد و دوباره درمورد برخی از محصولات دو خودروساز شاهد تحرکات قیمتی باشیم.

قیمت خودرو بعد از افزایش نرخ درِ کارخانه روند صعودی داشت؛ اما پس از سخنان رئیس‌جمهور که مخالف این موضوع بود، بازار تا حدی با افت قیمت مواجه شد. پس از لغو افزایش قیمت‌ها انتظار داشتیم نرخ‌ها به‌قبل بازگردد؛ اما این‌طور پیش نرفت. به‌طور مثال خودرویی درابتدا ۲۰ میلیون‌تومان افزایش قیمت داشت؛ اما پس از لغو قیمت‌گذاری تنها سه‌میلیون‌تومان ارزان شد که این رقم دربرابر افزایش بهای محصول بسیار ناچیز است.

گزارش‌های میدانی از بازار حکایت از افزایش یک تا چهارمیلیون‌تومانی درمحصولات ایران‌خودرو دارد؛ اتفاقی که می‌توان گفت نشانه‌هایی از تلاطم‌های جدید به‌دلیل ورود سازمان حمایت از مصرف‌کننده در روند قیمت‌گذاری است که می‌تواند شروع فاز جدید قیمت‌گذاری باشد.

از طرفی شاهد افزایش قیمت یک تا پنج‌میلیون‌تومانی محصولات گروه صنعتی سایپا در بازار هستیم و این درحالی است که قیمت برخی مدل‌ها به‌شکل عجیبی افزایش یافته است و به‌هیچ‌عنوان توجیه‌پذیر نیست.